171- Amelde Fıkhı Ekber Ders 171

AMELDE FIKHI EKBER DERS 171

Çok kıymetli muhterem izleyenlerimiz derslerimiz feraiz konusunda devam ediyor. Konumuz ise ekderiyye meselesi ile devam ediyor. Bunun özüne şöyle bir baktığımız zaman Zeyd Bin Sabit’in görüşü öz veya baba bir kız kardeş dede ile beraber farz sahibi olmaz diyor asabe olur. Ancak bu ekderiyye meselesi hariçtir çünkü burada Zeyd Bin Sabit kız kardeşi dede ile beraber olunca farz sahibi kabul etmiştir. Dede ile kız kardeş hisselerinin toplamını kız kardeş yarım hisse alacak şekilde aralarında taksim ederler demiştir. Zeyd Bin Sabit (R.A) ve erdahüm ecmain beraberlerinde farz sahibi bulunmaması halinde terikenin üçte birinden en hayırlı olan hangisi ise onu alır. Bunu dede için söylüyor. Bu hal sadece şu meselelerde görülür demiştir. Dede ve bir erkek kardeş olursa yine dede ve bir kız kardeş olursa dede ve iki kız kardeş olursa dede ve üç kız kardeş olursa dede ve bir erkek bir kız kardeş olursa demiştir o sahabi’nin kıymetli âlimi. Vera bellerinden farz sahibi bulunması halinde dede nine ve bir erkek kardeşten ibaret olursa dede için mukasseme daha hayırlı olur. Mesele on ikidendir. Dede ve kardeşten her birine beşer hisse nineye iki hisse düşer. Çünkü nineler altıda bir alırlar. Varisler koca dede ve bir erkek kardeşten ibaret olursa dede için mukasseme en iyisidir. Mesele dörttendir. Koca yarısını dede ile kardeş birer hisse alırlar veya dedeye sadece altıda bir kalır veya dedeye altıda birden azda kalabilir. Ve yahut da farz sahiplerinin hisseleri dedenin hissesi olan altıda biri de götürebilir. Kocanın durumu hakkında da bununda şöyle durumu vardır. Ölenin çocuğu oğlunun çocuğu bulunmadığı zaman yarım alır koca çocuk yoksa torun yoksa yarım alır. Kadın ölse geride kocası ve bir öz kardeşi kalsa koca mirasın yarısını alır kalanı kardeşindir. Yani kocası birde çocuğu veya oğlun çocuğu kalsa koca dörtte bir alır.

(dakika5:16)

Kalan çocuğunun veya oğlunun çocuğunun olur. Nisa suresi şanlı ayet 12 de yüce Rabbimiz buyurur eşlerinizin çocuğu yoksa terikenin yarısı sizindir. Eğer bir çocukları varsa o zaman size dörtte bir buda yaptıkları vasiyetten veya borçtan sonradır. Ana bir kardeşlerin durumu bunlara evladı ahyaf denmektedir. Bunlarında bazı halleri vardır. Kız olsun erkek olsun tek olursa altıda bir alır. Ayeti kerimede eğer bir erkek veya kadın çocuğu ve babası olmayan bir kimse Kelale olur ve onun bir erkek veya bir kız kardeşi bulunursa bunlardan her birinin hakkı altıda birdir. Nisa suresi ayeti kerime 176 burada böyle buyrulmaktadır. Maksat icma ile ana bir çocuklardır bunlardan maksat. Ubey Bin Kaab’ın onun ana bir erkek veya bir kız kardeşi varsa kıraati de buna delildir. Yine ana bir kardeş altıda bir alır kalanı öz kardeşindir. Varisler bir öz erkek kardeş birde bir tane ana bir erkek veya kız kardeşten ibaret olsa ana bir kardeş altıda bir alır kalanı öz kardeşindir. Kız olsun erkek olsun iki veya daha fazla iseler üçte bir alırlar. Ayeti kerimede eğer bunlar birden fazla iseler üçte birde ortak olurlar. Yine Nisa suresi ayeti kerime 176 buyrulmuştur bu ayette. Kadını da erkeği de taksimle istihkakı eşittir. Taksimde eşittir kadının hissesi de erkeğin hissesi kadardır. Çünkü erkek olsun kadın olsun bunların her biri tek başına olursa altıda bir alır. Kıymetli ve muhterem izleyenler ana bir kardeşlerin hacb edilmesi konusu bunlar ölenin çocuğu oğlunun çocuğu gibi ilanihaye varis olan Fer’i ve baba ve ceddi sahih gibi varis olan erkek aslı ile beraber bulunurlarsa ittifakla mirastan hariç kalırlar. Buraya dikkat et ana bir kardeşlerin hacb edilme meselesi de vardır ki ölenin çocuğu oğlunun çocuğu gibi Fer’i ve baba ve ceddi sahih gibi varis olan erkek aslı ile beraber bulunurlarsa ittifakla mirastan hariç kalırlar. Çünkü bunlar Kelale kabilindendir.

(dakika10:22)

Kelale aslı ve Fer’i olmayana denmiştir. Deki Allah babası ve çocuğu olmayanın kelalenin mirası hakkındaki hükmü şöyle açıklar. Eğer çocukları ve babası olmayan bir erkek ölür onun ana baba bir veya sadece baba bir bitek kız kardeşi kalırsa buyrulmaktadır. Bir rivayette Kelale çocuğu ve babası olmayan kişidir denilmektedir. Evet, kıymetli efendiler yine buna birkaç örnek vermek gerekirse varisler baba bir oğul ve bir ana bir erkek kardeş olsa baba altıda bir alır kalan oğulun olur. Kardeş bir şey alamaz. Yine varisler koca bir öz ve ana bir erkek kardeş olsa koca terikenin yarısını ana bir kardeş altıda birini kalanı da asabe olarak öz kardeşindir. Kendilerini ölene bağlayan anne ile beraber varis olurlar. Bunlar ana bir kardeşlerin diğerlerinden ayrıldığı konulardır. Ana bir kardeşler diğer farz sahibi mirasçılardan bazı konularda farklıdırlar. Bunlardan birisi kendilerini ölene bağlayan anneyle beraber varis olurlar. Taksim ve istihkakta erkeğin kadını erkeği kadını bunlar eşittir. Tek başına olursa altıda bir daha fazla olurlarsa üçte bir alırlar üçte birde de ortaktırlar. Kendilerini ölene bağlayan annenin hissesini üçte birden altıda bire düşürürler. Onu hacb’ı noksan ile hacb ederler. Erkek olanı kadın ile ölüye bağlanarak kadın ile beraber farz hisse alıp varis olur. Erkek olanı kadın ile ölüye bağlanarak kadın ile beraber farz hisse alıp varis olur. Müşerreke veya Haceriyye meselesi farzları sahiplerine ulaştırın geri kalanda en yakın erkek varisindir buyurmuştu Peygamber efendimiz. Kocası annesi iki tane ana bir erkek kardeşi bir öz erkek kardeşi ve bir öz kız kardeşi kalsa koca malın yarısını alır.

Dakika 15:00

Anne altıda bir kardeşleri de üçte birini alarak aralarında erkek kadın farkı gözetmeden eşit şekilde taksim ederler. İki tane koca anne iki tane ana bir erkek kardeşin bir öz erkek kardeşi ve bir öz kız kardeşi kalsa koca malın yarısını anne altıda birini kardeşlerde üçte birini aralarında erkek kadın farkı gözetmeden eşit şekilde taksim ederler. Hz. Ömer son olarak bu şekilde hükmetmiştir. Fakat buna şöyle itirazlar gelmiş. Farz etki babamız denizde bir taştır. Hz. Ömer’e diyor varislerden bazıları annemiz bir değil mi diyor bak çünkü gözlere bir şey kalmadı da onun için bu itiraz yapıldı. Bunun üzerine Hz. Ömer kız erkek ayırt etmeden hepsinin üçte biri taksim etmelerini emretti. Hz. Ömer’in bu görüşüne Zeyd Bin Sabit ve sahabeden bir kısmı muvafakat etmiştir. Maliki ve Şafilerde bu görüşü almışlardır. Mısır ve Suriye de de uygulama buna göredir. Müşerreke denilir buna. O varislerden bazılarının Hz. Ömer’e farz etki babamız denizde bir taştır dediği için Haceriyye farz etki babamız bir başka bir şeydir. Hacer taş durumu adamlar savunmuşlar. Hanefi ve Hanbelilere göre öz kardeşler sagıt olur. Koca malın yarısını anne altıda birini ana bir kardeşlerde üçte birini alırlar. Bunların delili yukarda geçen Kelale ayetidir. Eğer mirası aranan erkek veya kadın çocuğu ve babası olmayan bir kimse olur ve onun erkek veya kız kardeşi bulunursa bunlardan her birinin hakkı altıda birdir. Eğer birden çok iseler onlar üçte birde ortaktırlar. Bu ayetteki kardeşlerden maksadın özellikle ana bir kardeşler olduğunda ihtilaf yoktur. Diğerlerini de bunlara ortak yapıp da ana bir kardeşlerden her birine altıda bir vermemek Kuranı Kerimin zahirine aykırıdır. Ana bir kardeşlerden her birine altıda bir vermemek Kuran-ı Kerimin zahirine aykırıdır dediler. Evet, kıymetli efendiler fıkıh kaynaklarımızda bunlar görülmektedir. Bu kaynaklardan biride muğnil muhtaçtır. Yine kadın varislerin durumları zevce kız ne kadar aşağı doğru inerse insin oğlun kızı ister öz olsun ister üvey kız kardeş anne, annenin annesi olan Cedde-i Sahih’a burada zevcenin durumu varis olan Fer’i bulunmadığı zaman dörtte bir alır yani zevcenin durumu bu.

(dakika20:45)

Yine bunlar varis olan Fer’i bulunduğu zaman o takdirde de sekizde bir alır. Eğer çocuğunuz yoksa bıraktığınızdan dörtte bir onların zevcelerindir. Şayet çocuğunuz varsa terikenizden sekizde biri edeceğiniz vasiyet ve borçtan sonra yine onlarındır buyurdu Cenabı Hak Nisa suresi ayet 12 de. Çocuk lafzı nas veya icma ile oğlun çocuğuna da şamildir. Zevce bir kız ve babadan ibaret olsa varisler hanım sekizde bir alır kız yarısını alır babada altıda birini farz olarak kalanını da asabe olarak alır. Varisler zevce bir erkek kardeş ve kızın oğlundan ibaret olsa zevce dörtte bir alır kalanı kardeşindir. Çünkü asebedir kızın oğluna bir şey kalmaz. Çünkü o zevil erhamdandır. Kadın ister annesi ister kızı ve isterse zevcesi olsun onların nafakasını temin etmek ve nikâhta Mehrini ödemekle erkek yükümlüdür. Buna dikkat et. Kadın ister annesi ister kızı ve isterse hanımı yani zevcesi olsun onların nafakasını temin etmek ve nikâhta Mehrini ödemekle erkek yükümlüdür. Kadın içtimaı vazifelerden hiç bir şeyle mükellef değildir. Cenabı Hak kadına ağır yüklerin hiçbirini yüklememiş çünkü kadına kadının kadınlığı zaten yetmektedir çocuk annesi olmak ev işleriyle uğraşmak kolay işlerden değil ki sonra kocaya kadınlık yapmak bunlar kolay iş değil bide bunların üstüne sen kadına götür başka bir yük yükle işte orda aileler çatırdıyor yuvalar yıkılıyor. Prensip yani erkeğe kadının hissesinin iki katı prensibi geneldir. Özele baktığınız zaman erkeğin yükümlülüğü sırtına vurulan yük ağırdır. Oğulun hayatta maddi yükümlülükleri kız kardeşinden fazladır. Oğul kendi nafakası ile mükelleftir. Mehir’le aile ve çocukların nafakası ile fakir ana ve babasının nafakası ile de yükümlüdür. Erkek çocuk ana babaya da bakmaya mecburdur. Hanıma da bakmaya mecburdur. Çocuklarına kızına oğluna bakmaya mecburdur. Bakıma muhtaç eğer akrabası varsa onlara da mecburdur. Kız ise hayatta bunların hiç biriyle mükellef değildir bunların hiç birine kız mecbur değildir. Evet, kıymetli efendiler İslam hukukunu incelemeden kıza yarım erkeğe bütün veriliyor diye feryat edenler bide fa vurulan yüke yapılan harcamaya baksınlar o zaman vicdanlarıyla imanlarıyla Kuran’ı kerime İslam’a Allah’ın emirlerine bide kadını kadınlıktan çıkaranların durumuna ayrı ayrı iyi baksınlar. Kızın durumu: kızın durumu da bazı halleri vardır. Tek başına olursa kız mirasın yarısını alır. Diğer ikinci halde de kızlar iki veya daha fazla olurlarsa o zaman üçte ikiyi alırlar. Üçüncü halde de erkek kardeşiyle asabe olması bu takdirde erkek kardeşinin aldığının yarısı kadar alır. Yine Nisa suresinin 11. ayeti kerimesinde yüce Allah buyurur (C.C) Allah size evlatlarınızın mirası hakkında şunu emreder. Erkeğe iki kızın payı miktarıdır. Fakat evlatlar ikiden fazla kadınlar ise terikenin üçte ikisi onlarındır. Kız tek ise o zaman mirasın yarısı onundur buyuruyor Cenabı Hak. Saad Bin Er Rabi’nin hanımı sevgili Peygamberimiz (A.S.V) efendimize Saad den olan iki kızını getirip şöyle dedi. Ey Allah’ın şanlı Peygamberi (A.S.V) bu ikisi Saad Bin Er Rabi’nin kızlarıdır. Babaları uhud savaşında sizinle beraber idi. Şehit oldu. Amcaları mallarını aldı ve onlara hiç bir şey bırakmadı. Bunlar malları olmazsa evlenemezler o âlemlere rahmet Peygamberi Muhammed (A.S.V) Allah hükmünü bildirir buyurdular. Hemen miras ayeti nazil oldu. Allah’tan ayetler geldi. Hemen amcalarına haber gönderip çağırttı ve şanlı merhamet Peygamberi bakın ne buyurdu. Saad’ın kızlarının malın üçte ikisini ver dedi. Hanımına sekizde birini ver dedi. Kalanı da senindir buyurdu. İslam yüce İslam da bir taksim olunan terikenin bu olduğu rivayet edilmiştir. İslam Allah’ın merhametinin âlemleri kuşatmasıdır. İslam’dan kaçanlar Allah’ın azabına koşanlardır. Allah’ın merhametinden kaçanlardır. Rahmetten kaçıyorsunuz merhametten adaletten kaçıyorsunuz nereye gidiyorsunuz? Ateşe gidiyorsunuz yapmayın.

(dakika 30:09)

Kendinize acıyın biz sizi sevdiğimiz acıdığımız için bunları söylüyoruz. Birde Rabbimizin emri var. Emri bil maruf nehyi anil Münker de bulunun hakkı tebliğ edin hele bilenler hakkı hakikati gizlemesinler hakikati gizleyenler Allah’ın lanetine uğrarlar ve yine diğer lanetçilerinde lanetine uğrarlar ağızlarına ateşten de gem vururlar. Bunlar kimisi ayeti kerime kimisi sahih hadisle sabittir. Biz kökü olmayan daldan yapraktan bahsetmiyoruz. Asil köklü olan hak bilgilerden bahsediyoruz. Biz bilgileri ağaya paşaya öndere lidere falanca guruba filanca şuna buna dayandırmıyoruz. Bizdeki bilgiler ya Kuranı Kerim ya sünnet ya icmadır. Bunları da içtihatla kıyasla beraber müçtehidin hükmüyle açıklıyoruz. Yani müçtehit âlimlerimizin yüce İslam’ı nasıl incelemişler keşfetmişler dünyayı okutmuşlar okuyarak okutarak gelmişler biz müçtehitlerin ilmini ortaya koyarak müfessirlerimizde gereken değeri vererek muhaddislerimizde gereken değeri vererek başta fakih âlimlerimiz olmak üzere ilmi ortaya hükümleri ortaya koymaya çalışıyoruz. Yoksa ağam şöyle dedi liderim böyle dedi önderim üstadım şunu dedi bunlar din değildir. Bunlar dini anlatım değildir. Kuran’ı Kerim net sünnet ne diyor icma da ne var müçtehitler kıyasla ne söylemişler hangi hükme bağlamış müçtehitler müçtehit deyince ne anlıyorsun işte Peygamberimizin sahabi’nin ve tabiinin dört tane hak mezhebin içinde âlimler kaynıyor. İlim kaynıyor. Bu hak dört mezhebin veya bunlara yakın diğer fakihlerimizin hükümlerle ilgili ne ortaya koymuşlar ona bakacaksın. Adam televizyona çıkıyor devrin imamına milleti çağırıyor ayetleri de böyle ne yapmış anlamını bozarak dikkat et hep ayetlerin anlamını kendi liderine önderine tevil ederek tahrif ederek manayı tahrif ediyor Kuranı Kerimi bozma şansı yok ama manayı kendi kafasına göre anlam vererek milleti kendine çağırıyor. Bunlardan şiddetle uzak kalın. Bunların arka planına bakın bunlar kim o zaman görürsünüz. Eğer beri tarafta mezheplere dil uzatıyorlarsa Ehlisünnetten yana tavır koymuyorlarsa kendilerinin zaten Kuran’ı kerimi okuyacak kadar dahi bilgileri yok önlerine yazdıklarını millete söylüyorlar. Ayetten hadisten fıkıhtan bunların bir ilmi falan yok bunlar kendilerine çağırmak için ne yapmışlar kendi yazdıkları bozdukları ne varsa ortaya koymuşlar ve milleti kendilerine çağırıyorlar. Bunlara dikkat edin ve kendilerini Peygamber yerine koyuyorlar Kuran’ı kerimi okumayı da bilmiyor. Yüzünden okumayı da bilmiyor. Millete Arapça biliyormuş gibi Nasara Yensuru’dan bahsediyor.

Dakika 35:07

Bunlar aldatmaca hep kendine çağırmak için toplumu aldatmak için yapılıyor bunlar dikkat edin. Bunların gurubu bir tane beş tane değil dünyada hakkı hakikati bölüp parçalamak için her türlü tezgâh kurulmuş. Yeryüzünde yıkıcı faaliyetlerle cirit atan çeşitli guruplar var. Gizli illegal örgütlerden tutun demokrasinin legal yolundan faydalanarak legal çalışmalarda görünen hakkı tahrip etmek için hem açık hem gizli çalışan ve bir yerlerden de destek alan ve böl parçala da ne yaparsan yap. Yardım bizdendir diyen karanlık odalardan karanlık güçlerden yardım alan ölçüsüz bugün ortaya fikirler atan ayetlerin anlamını yanlış veren bu zihniyetlerin tamamına dikkat edin. Bunu ister şeriat adına ister tarikat adına ister marifet adına ister bilmem hakikat adına tasavvuf adına hangi isim adı altında olursa olsun bu yıkıcı faaliyetlere dikkat et. Şeytani lain Allah kerimdir diye diye insanları kandırır harama günaha teşvik eder. Bunlarda Allah deyin diye diye İslam dinini tahrip etmeye bozmaya yönelmişler ve kendilerine çağırıyorlar. Devrin imamına eğer intisap etmezseniz Allah’ı bulamazsınız. Allah’ın rızası Allah’ın emrindedir. Buda ilme yekinle şeriatın emirleri dört mezhep bunu ortaya koymuş hükümleri Kuran’ı kerim sünnet icma kıyas ile asli deliller bunlar. Bu delillere dayanarak mezhep âlimleri ki bunlar nedir mezhep müçtehitlerin içtihat edecek güce ulaşmış âlimlerin ekolüdür. Müçtehit olmayan ilmi olmayan insanların tek fetva verme hakkı da yoktur. Fetva ya müçtehitten alınır ya müçtehidin verdiği fetvalar bilinir. Ona göre hareket edilir. Aklınızı başınıza alın. Çeşitli dini guruplar var dünyada. Hristiyan âleminin başına gelenler Yahudi âleminin başına gelenlerin aynısını Müslümanların başına getirmek için gece gündüz uğraşıyorlar. Kuran’ı kerimi bozma şansları yok dört mezhebi de bozamıyorlar o zaman ne yapıyorlar ehli bidat’a karşı Ehlisünnet mezhebi ekol olarak çalışıyor dünyada ve dünyaya okutarak geldiler okutarak kıyamete kadar gidiyorlar. Ehlisünnetin bozulma şansı da yok ama ne yapıyorlar Müslümanları parçalayıp birliğini ve kuvvetini dağıtıyorlar dünyada. Müslümanların gücünü azaltmak için yapılıyor. Bir kısmını da şirke saplıyorlar. Allah kerimdir diyen şeytanın tuzağını kurmuşlar. Şeytan ne yapıyor Allah kerimdir diye diye insanlara haram ve günah işletiyor. Allah’u Teâlâ kerimdir ama azabı da çok şiddetlidir. Allah’u Teâlâ nimetini şükredenlere artırır ama azabı da çok şiddetlidir. Bu gün sapıklar sadece herkesi sevin der. Bakın herkesi sevin diyenin kafası bozuk yolu da sapıktır. Niye? Sevilecekleri sevin. Sevilmeyecekleri de sevilecek hale getirin. Nedir o? Gelirse kabul ederse sevilmedikleri her şey Allah’ın sevmedikleri sevilir mi? Haramlar günahlar şirkler küfürler nifaklar sevilir mi? Zalimler despotlar ve yeryüzünde insanlara kan kusturanlar bunlar sevilir mi? Haramı işleyen kişi haramı terk etmediği müddetçe onun o sıfatı sevilir mi? Bakın ortaya ölçüsüz bir sınırsız bir ne yapıyorlar. Yuvarlak kelimeler atıyorlar.

(dakika 40:46)

Bunların arka planına bakın eğer ortaya ölçüyü koymuyorlarsa kendileri yuvarlanmış başkalarını da yuvarlamak istiyorlar bunun adı yağlama yuvarlamadır. Bu yuvarlanma şirke yuvarlanma küfre yuvarlanmaktır. Ehli bidatin içine yuvarlanmaktır. Ehlisünnetin âlimlerine sıkı sarılın buda dört mezhebin ilmini işte biz onun için bütün mezheplerin amelde ve itikatta fıkhı Ekber’in keşif notlarını dünyaya takdim ediyoruz. Kendimize çağırmıyoruz. İşte Kuran’ı Kerim işte şanlı Peygamber işte sahabi işte müçtehit âlimler ve işte fıkıh ilmi işte tefsir ilmi ve müfessirlerimizin bütün muhaddis hadis âlimlerimizin ve fakih âlimlerimizin İslam anlayışını Ehlisünnet yoluyla ortaya koydukları ilimleri biz size bunları bir, bir keşif notları halinde takdim ediyoruz. Yüce İslam’a dan z ye kadar şirkten küfürden nifaktan insanları kurtarır Allah’a çağırır. Peygamberde aynısını yapmıştır. Allah’a çağırmıştır. Doğruyu ortaya koymuştur ve uygulamıştır yerleştirmiştir. Müçtehit âlimlerimiz başta dört mezhebin âlimleri bu Ehlisünnet yolunu ilmen koruyarak gelmişlerdir. Yüce İslam anlayışının içine yanlışlar girmesin diye işte bizde bunun için çırpınıyoruz. İnsanlara faydalı olalım yanlıştan insanlar korunsun kurtulsun diye. İslam nimetine kavuşmak için faydalı İslam elde edeceksin zarardan İslam ile korunacaksın işte Allah’ın rızasına böyle vasıl olunur. Adam diyor ki Allah’a ulaşacaksın Allah’ın zatında kaybolacaksın diyor. Bu şirktir ittihat şirktir imtizaç şirktir küfürdür. Allah’ın zatı ile kimse birleşmez. İttihat yoktur. İmtizaçta yoktur. Bakın milleti şirke küfre çağırıyorlar. Burada ne diyeceksin Muhammedi şeriatla Hz. Muhammed’e onun şeriatına ilmen yakin tabi olacaksın Allah’ın her emri seni rızasına bağlar. Rızasını kazandığın zaman iman ve İslam’ınla Ehlisünnet vel cemaat hak yolda o zaman Cenabı Hakkın rızasına kavuşmuş olursun. Yoksa zatı ile kimse birleşmez. O zaman senin Hristiyan’dan teslis inancından ne farkın var. Perdenin arkasına bakın bunları kim kullanıyor. İttihatçıların imtizaçların ve reenkarnasyonluların, hulülcülerin, tenasuhcuların durumuna bakın bunları kim kullanıyor. Bunları ister şu cemaat hakkında ister şu tarikat adı altında isterse şu tasavvuf adı altında bunlara şöyle bir bakın İslam inancının içine eğer birisi şirki şirke giden küfre giden şeyleri koymuşsa oradakiler de bunun farkında değilse orda bir ne vardır koyun sürüsü vardır.

Dakika 45:15

Birileri güdüyor satıyor yiyor ve kullanıyor. Müslümanlar bu oyuna gelmez gelmemiştir gelmeyecektir. Herkes uyansın. Aklını başına alsın herkes. Ehlisünnete sıkı sarılın herkes her zamankinden daha fazla sarılın. Ehlisünnete sıkı sarılma zamanıdır. Bununda dört mezhebin İslam anlayışını bir, bir her Müslüman bilecek hangi mezheptense tamam Hanefi’sin Hanefilerin İslam anlayışını o büyük âlimlerin dünyayı okutan âlimlerin İslam anlayışını verdikleri hükümleri bileceksin senin görevin bu. Öteki Maliki ekolünde ise ve Maliki mezhebindenim diyorsan Maliki mezhep anlayışını ilmen anlayacaksın. Öteki Şafiyim beriki Hanbeli’yim diyorsa onlarda mezhebinize sıkı sarılın mezhepsizlere değer vermeyin. Sahte tarikatlara hiç değer vermeyin. Ve bugün yeryüzünde şeriatın katmanları insanları tarikata marifete hakikate ilmen yakin Aynel yakin hakkal yakin Allah’ın rızasına vuslata götürür. Şeriatsız ilimsiz olmaz bu. Adam kendine çağırıyor. Kendisi de şirkin içinde yüzüyor. Cehaletin içinde yüzüyor. Bunlara dikkat et. İlim yok irfan yok. İlim olsa Ehlisünnet yolunda gitse hiç böyle olur mu? Hindistan’a gidin kaç türlü anlayış var. Batıl inançlar yüzüyor. Temiz inancın olduğu yerde başka yere gidin yine aynı yanlışlardan insanlığı korumak kurtarmak hepimizin görevidir. Ateşe düşerken bir adamı kolundan sertçe çekmek ne kadar önemli ise ateşe düşüyor çünkü yüce İslam’da doğruları söylerseniz insanları ateşten çekmiş kurtarmış ve orada vesile olursunuz. Vesile yüce İslam’da sahte şeyhler değildir. Sahte önderler değildir. Vesile İslam’ı ilmen bilmektir ve müçtehitle hareket etmektir. Buda ilimle olur. Müçtehitle ilimle olmayan ortada bir durumla vesile diye bir şey yoktur sahte vesileler ortaya çıkar. Hak vesile İslam’ın kendisi. İslam’ın her emri Ehlisünnet anlayışı içinde İlmel yakin olarak ilmi ölçülerle eğer İslam’ı yaşıyorsan işte hak vesile odur. Adam Kuran’ı Kerimi kendine uygun olarak meal yazmış kendine çağırıyor. Yalancı Peygamberlerle doldu dünya bunlara dikkat edin. Bunların kimisini sarığı cübbesi sakalı bunlar yani sakın bunlara bakıp aldanmayın Bunların cübbesinin sarığının sakalının şekline bakıp da şekilciliğe kapılırsanız yandınız. İlme bakın ilme ilim, ilim, ilim. Buda dört mezhebin İslam’ın İslam’da ki ilim anlayışıdır. Kuran’ı Kerim sahih sünnet icma ümmet kıyası fukaha bu dördüne bağlanın. Birinin ağzından çıkan kelime bu dört esasa dayanıyorsa alınız onu. Bu dörde dayanmıyorsa delillere dayanmıyorsa asli delilden Fer’i delillere terakki etmiyorsa bunlara dikkat edin. İlimsiz hareket etmeyin. Adamların bir sürü televizyonları var.

Dakika 50:00

Bir sürü yayın organları var bunlara da aldanmayın. Bunları birileri besliyor. Evet, kıymetliler zaman zaman sizleri çok sevdiğimiz için biz insanları severiz. Hakka davet ederiz sevmek o demektir. Batıla çağırmak şirke çağırmak insanları ateşe çağırmaktır. Cehennemin yolunu süslemektir. Şeytan nasıl Allah kerimdir diye diye insanlara günahları işletiyorsa birileri de size işte Allah deyin diyor. Şu namazı kılın diyor şunu yapın diyor şeriata bakıyorsun şeriatta olmayan şeyleri söylüyor. Bir kısmını şeriata işine geldiği gibi uydurmuş bir kısmını da kendine uydurmuş o doğruların arkasına yanlışları doldurmuş ve doğruları siper alıyor yanlışlarla seni vuruyor. Aklını başına al. Cenabı Hak Sıratı müstakime ümmeti Muhammed’i öncelikle orda sabit kılsın tüm insanlığı da Sıratı müstakime İslam’ın ortaya koyduğu Allah’ın gerçek yoluna Muhammed’in önderliğindeki bu yola bütün insanlığın bağlanmasını ve bir ve bütün olarak bu yoldan gitmesini Cenabı Hak nasip eylesin. Bizim çırpıntımız bu mezara doğruları söyleyerek mezara inelim oradan da mezardan kalkıp mahşere gönlümüz pak olarak yüzümüz ak olarak mahşere gelmek Allah’u Teâlâ’ya hesap vermek onun lütfuna mazhar olmak affına merhametine mazhar olmak onun yolunda onun verdiği kuvvetleri harcamak çünkü bizde ne varsa yüce Allah vermiş e onun verdiklerinin hepsini biz onun yolunda kullanmak zorundayız yanlış yollarda kullanamayız. Evet, kıymetliler zevcenin durumu ile ilgili varis bunlarda bulunduğu takdirde bakın evlatlar yoksa varis olan Fer’i bulunmadığı zaman dörtte bir alır demiştik bunlar bulunursa sekizde bir alır demiştik bu ayeti kerimeleri de size anlamını vermeye çalışmıştık. Yine kadın ister annesi ister kızı ve isterse zevcesi olsun onların nafakasını temin etmek ve nikâhta Mehrini ödemekle erkek yükümlüdür. Bunları da açıklamıştık sizlere. Şimdi dersimiz kızın durumuyla inşallah devam etmektedir. Kız tek başına olduğu zaman yarım aldığını da söylemiştik. Kızlar iki veya daha fazla olursa üçte iki alacağını erkek kardeşiyle asabe olması halinde erkek kardeşin aldığının yarısını alacağını söyledik yine hem ayeti kerimede hem de Saad’ın şehit olan Saad’ın karısının çocuklarıyla Peygamber efendimize (A.S.V) gelmesi ve orda ayetin inmesiyle size hatırlattıktan sonra oğul kızlarının durumuna geldik şimdi. Birinci durumda oğul kızları tek başına olduğu zaman mirasın yarısını alırlar. Yani tek başına olursa bir kız hem de oğul kızı mirasın yarısını alır. Eğer varisler baba anne ve bir oğlun kızı olsa oğlun kızı malın yarısını alır. Anne altıda birini alır. Kalanı da farz hissesi ve asabe olarak baba alır. Yani şöyle bir baktığınız zaman erkekle kadın yanana gelince Cenabı Hak erkeğin yükünü fazla yük yükümlü tutmuş erkek ağır işlerde yükümlüdür onun içinde Cenabı Hak erkeğin durumuna göre ona mirasta ne yapmış ona bu farklı farkı ortaya koymuş yükünün ağırlığına göre.

(dakika56:09)

Kadında bak erkeğin olmadığı yerde ne yapıyor kız çocuğu malın yarısını alıyor. Eğer bunlar birden fazla iki veya üç veya daha fazla ise üçte ikisini alıyor kızlar yani yüce Allah doğrudan ve dolaylı eşitliği adaleti Allah ortaya koyar. İslam hukukunu iyi inceleyin neden ve sebeplerinin hikmetlerine bakın. Vay efendim kız neden yarım alıyor. Feryat edenler yüce İslam’ı bilmeyenler. Kadınlığı erkekliği de bilmeyenler. İkinci durumda da oğul kızları iki ve daha fazla olursa üçte iki alırlar. Baba ve iki oğul kızı olsa oğul kızları üçte iki alır kalan üçte bir babanındır. Diğer bir halde de oğul kızı ile bir oğulun oğlu olsa terikenin tamamı onlarındır. Görüyorsunuz hem kızların hem de oğulun oğlunun terike kızla oğlanların oluyor çünkü oğlan devreye girince baba altıda birden fazla bir şey alamaz baba varsa tabi. Diğer durumda da bir oğul kızı ölenin bir kızı ile beraber bulunursa üçte ikiyi tamamlamak için altıda bir alır. Kıza malın yarısı oğul kızına üçte ikiyi ikmal için altıda bir verilir. Kalanda kız kardeşindir. Çünkü yüce İslam üçte iki kızların bir hakkı olarak kabul etmiştir. Öz kız bulunursa o ancak malın yarısını alır. Kızların hissesinden geriye kalan altıda birde oğul kızına verilir. Aksi halde oğul kızı oğlun oğlu sebebiyle asabe olur ve kalan mirası erkek kadının bir misli fazla alacak şekilde alırlar. Yine diğer bir halde ölenin oğlu oğlun kızını hacb eder. Varisler bir oğul ve birde oğlun kızından ibaret olsa oğul asabe olarak terikenin tamamını alır. Oğlun kızına bir şey kalmaz. Oğlun kızı iki ve daha fazla öz kız ile de hacb olunur. Varisler baba, anne iki kız ve bir oğul kızı olsa ebeveynden her biri altıda bir iki kız üçte iki alırlar.

Dakika 1:00:00

Oğlun kızı bir şey almaz. Çünkü iki kız kızlar hissesinin tamamını almışlardır. Bu taksimatı feraiz taksimatını miras işini yüce Allah kendi yapmıştır sakın ola ki kimse yanlış düşünüp de yanlış bir isyana geçmesin ayakları kayar gider kayacağı yere. Bu konuda deliller Allah evlatlarınız hakkında size şunu emreder ayeti kerimesinde evlatlardan maksat ister doğrudan isterse oğullarınız vasıtayla olsun sizin Fer’iniz olan çocuklardır. Oğlun kızı için üçte ikinin ikmali olarak altıda bir hükmünü vermiştir. Evet, kıymetli muhterem izleyenler derslerimiz devam etmektedir. Kıymetli izleyenlerimiz şimdi bazı örnekler verelim. Bu dersimiz geçen dersimiz hakkında. Varisler bir kız ve bir oğul kızı ve babadan ibaret olsa buda miras nasıl pay edilir. Kız terikenin yarısını alır. Oğul kızı altıda birini baba farz olarak altıda birini asabe olarak kalanı alır. Varisler bir oğul kızı ve bir oğul oğlu olsa terike onlarındır. Kız oğlun yarısı kadar alır. Yine varisler bir kız bir oğul kızı ve bir oğlun oğlunun oğlu olsa kız yarısını oğlun kızı altıda birini alır kalanı da oğlun oğlunun oğlunundur çünkü o asebedir. Yine varisler iki kız bir oğul kızı ve bir oğlun oğlunun oğlu olsa iki kız üçte ikisini alır. Kalanı oğul kızı ile oğlun oğlunun, oğlunun olur. Çünkü o kız o oğula muhtaçtır. Bu oğula mübarek çocuk denilir. Varisler koca baba, anne ile bir kız bir oğlun kızı ve birde oğlun oğlu olsa koca dörtte bir alır. Baba altıda bir anne altıda bir kız yarısını alır oğlun kızı bir şey alamaz miras orda biter. Çünkü o kardeşiyle beraber asabe olmuş ve onlara da bir şey kalmamıştır. Asabeler farz sahipleri aldıktan sonra kalanı alırlar. Şayet oğlun kızı kendi başına olsaydı altıda bir alacaktı. Buna da erkek kardeşinin bulunması onu mirastan mahrum etmiştir buna da bereketsiz çocuk denilir. İki kız bir oğlun oğlu ve birde oğlun kızından ibaret olsa iki kız üçte iki alırlar. Kalan diğer oğul ve kız arasında bir bölü iki nispetin de taksim edilir. İşte bu oğula da mübarek çocuk denilmiştir buna da.

Dakika 1:04:50

Oğlun üç kızı kız torunları kalsa bunların bazısının derecesi diğerlerinden üstün veya düşük olsa bir adamın üç oğlu olsun, bunlardan birinin bir oğlu ve bir kızı olsun, bu oğlunda bir oğlu ve kızı olsun, bu ikinci oğlunda bir oğlu ve kızı bulunsun, ikinci guruptaki oğlun bir oğlu olsun, o oğlunda bir oğlu ve kızı olsun, bu oğlunda bir oğlu ve bir kızı olsun, bu oğlunda bir oğlu ve bir kızı bulunsun üçüncü guruptaki oğlun bir oğlu olsun, o oğlun bir oğlu olsun oğlunda bir oğlu bir kızı olsun, bu son oğlunda bir oğlu ve bir kızı olduğu zaman bu oğlunda bir oğlu bir kızı bulunduğu zaman işte bu gibi durumlarda da ulema örnek olarak bunları vermişlerdir. Dokuz kızdan geriye kalan daha aşağı derecedeki altı kıza bir şey düşmez. Çünkü durum uzadıkça ortaya farklı hükümler çıkmaktadır. Öz kız kardeşin durumu hakkında buda malın yarısını alır öz kız kardeş. Evet, kıymetli ve muhterem efendiler koca ve bir öz kız kardeşten ibaret ise varisler her birisi farz hisseleri olarak terikenin yarısını alırlar. Diğer bir durumda üçte iki alırlar. İki ve daha fazla olurlarsa öz kız kardeşler ana bir kardeşler mirasın üçte birini iki öz kız kardeşlerde üçte ikisini alırlar.

(Dakika 1:07.24)

Anne ve iki öz kız kardeşten ibaret olsa anne farz olarak altıda bir kız kardeşlerde üçte ikisini alırlar. Sonra geri kalan ana ve kardeşlere hisseleri nispetinde geri verilir. Diğer bir durumda da öz kız kardeşlerle beraber erkek öz erkek ve öz erkek kardeş bulunursa kız erkeğin yarısı hissesini alır. Varisler bir öz erkek ve kız kardeşten ibaret olsa terike ikisinin olur. Erkek kız kardeşlerin hissesini bir katını alır. Diğer durumlarda da bir kız ve öz kız kardeş olsa varisler kız farz olarak malın yarısını alır kalanı da asabe olarak kız kardeş alır. Yine varisler bir kız bir oğul kızı ve bir öz kız kardeş olsa kız malın yarısını oğlun kızı üçte ikiyi ikmal için altıda birini kız kardeşte asabe olarak kalanı alır. Yine varisler bir kız bir oğul kızı koca anne ve iki öz kız kardeşten ibaret olsa kız kardeşler bir şey alamaz. Çünkü farzlardan sonra geriye bir şey kalmaz. Hatta meselede avıl olur. Koca dörtte bir anne farz olarak altıda bir iki kız farz olarak üçte iki alırlar geriye bir şey kalmaz. Yine varisler iki kız ve iki öz kız kardeşlerden ibaret olsa kızlar farz olarak üçte iki alır kalanı da asabe olarak kız kardeşler alırlar.

Dakika 1:10:12

Bunun bir diğer hali beşinci hal ki buda erkek varislerle beraber olunca ölenin Fer’inden olan erkek varislerle beraber olunca kız kardeş sagıt olur. Bu varisler oğul ve oğlun oğludur. Kız kardeşler ittifakla baba ile beraber bulununca da sagıt olurlar. Fakat dede ile sadece İmam-ı Azam’a göre sagıt olurlar. Ebu Yusuf İmam-ı Muhammed ve diğer mezheplere göre sagıt olmazlar. İşte kıymetli muhterem izleyenler Cenabı Hak tam adil davranan kul haklarından da Allah haklarından da Allah’ın lütfuyla kurtulan kullarından eylesin. Kıymetli muhterem izleyenlerimiz dersimiz devam ediyor. Önceki dersin devamı olarak yüce Rabbimiz şanlı Kuran’ın Nisa suresi ayet kerime 176 da senden fetva isterler deki Allah babası ve çocuğu olmayanın Kelale mirası hakkındaki hükmü şöylece açıklar. Eğer evladı ve babası olmayan bir erkek ölür ve onun ana baba bir veya sadece baba bir bitek kız kardeşi kalırsa terikesinin yarısı onundur. Eğer mirasçı erkek ise çocuksuz ve babasız ölen kız kardeşinin vefatıyla bıraktığının tamamını alır. Eğer kız kardeş iki veya daha fazla ise erkek kardeşinin bıraktığının üçte ikisini alırlar. Eğer erkek ve kız kardeşler ise o zaman erkek için kızın iki hissesi vardır buyurdu yüce Rabbimiz. Kız kardeşlerin oğul ile ki buna oğlun oğlu da dâhildir sagıt olacağına baba ve İmam-ı Azam’a göre de dede ile sagıt olacağına dair nastır. Bu son mesele Cenabı Hakkın çocuğu olmayıp bir kız kardeşi olan sözü ile Kelale lafzından çıkarılmaktadır. Yine Sevgili Peygamberimiz (A.S.V) efendimiz bir kız bir oğlun kızı ve bir kız kardeş hakkında şuna hükmetti. Kıza mirasın yarısı oğlun kızına altıda biri kız kardeşe de kalanı vardır. Kaide şudur. Kız kardeşleri kızlarla beraber olduklarında asabe yapınız buyurmuştur. Bu kaide ve kural olarak elde tutulur diğer şanlı Peygamber sözleri olduğu gibi. Kız kardeşler farz sahibidir. Erkek kardeşler ise asabedirler.

Dakika 1:15:00

Kız ve erkek kardeşlere havaşi denir. İçlerinde baba bir kardeş bulunmazsa öz evlatlar gibi varis olurlar. Yani bir ve daha fazla erkek kardeşler malın tamamını alır. Bir kız kardeş malın yarısını iki ve daha fazlası üçte ikisini alırlar. Her iki sınıf bir araya gelirse erkek kardeş iki kız kardeş hissesi alır. Buna örnekler vermiştir kıymetli âlimlerimiz. Varisler anne bir öz kız kardeş ve bir zevce olsa anne üçte birini kız kardeş yarısını zevce dörtte birini alır. Meselenin aslı on ikidendir. Fakat on üçe avl eder. Varisler bir oğul bir öz kız kardeş ve babadan ibaret olsa baba altıda bir alır kalan oğlundur. Kız kardeş bir şey alamaz çünkü baba ve oğul onu hacb eder. Varisler koca bir öz kız kardeş bir dede ve bir nine olsa koca mirasın yarısını kız kardeşte yarısını dede ve nineden her biride altıda birini alır. Meselenin aslı altıdan sekize avl eder. Varisler bir kız bir öz kız kardeş ve anneden ibaret olsa anne altıda birini kız yarısını alır kalanda kızla beraber asabe olduğu için kız kardeşindir. Yine varisler bir kız bir oğul kızı bir öz kız kardeş ve bir öz erkek kardeşten ibaret olsa kız terikenin yarısını oğul kızı üçte ikiyi ikmal için altıda birini alır. Kalan kız kardeş ile erkek kardeşindir. Erkek iki kız hissesi alır. Evlad-ül Allat’ın durumu: Baba bir kız kardeşlerin durumu ki buna Evlad-ül Allat denmektedir. Birinci durumda malın yarısını alır tek olursa. Ayeti kerimenin delaletiyle malın yarısını alır. Mesela varisler ölenin kocası ve bir tanede baba bir kız kardeşi olsa her biri yarım olurlar. İkinci durumdan üçte iki alır. Birden fazla olurlarsa üçte iki alırlar. Birkaç anne bir kardeş varisler birkaç anne bir ve iki baba bir kız kardeşten ibaret olsa ana bir kardeşler üçte bir baba bir kız kardeşlerde üçte iki alırlar.

(dakika1:20.049)

Üçüncü hal. Altıda bir alır. Baba bir kız kardeş bir tek öz kız kardeşle beraber tek başına olduğu zaman altıda bir olarak üçte ikiyi ikmal eder. Varisler zevce bir öz kız kardeş ve bir tanede baba bir kız kardeşten ibaret olsalar zevce dörtte bir öz kız kardeş farz hisse olarak malın yarısını baba bir kız kardeşte altıda birini farz olarak alır kalan mal zevceye değil kız kardeşlere döndürülür. Dördüncü hal. Asabe olması baba bir erkek kardeş olursa asabe olur. Asabe farz sahiplerinden kalanı alır. Farzlar terikenin tamamını götürürse bir şey kalmaz bir şey düşmez. Yine babasıyla asabe olması durumunda da ölenin kızı veya oğlunun kızı veya her ikisi ile beraber bulunduğu zaman asabe olur ve onların kalanı onlardan kalanı alır. Varisler bir kız veya oğlun kızı ve baba bir tek kız kardeşten ibaret ise kız kardeş kızlardan kalanı alır. Mesela bir kız, zevce, anne ve iki tane baba bir kız kardeş bıraksa kız farz olarak malın yarısını zevce Fer’i varis bulunduğu için sekizde biri annede altıda birini alır. İki kız kardeşte asabe olarak kalanı aralarında eşit olarak taksim ederler. Diğer durumu hacb olunma meselesi oğlu oğlun oğlu ile hacb olunur. Öz erkek kardeş ile hacb olunur. Varisler koca, öz erkek kardeş ve baba bir kız kardeş olsa erkek kardeş bu kız kardeşi hacb eder. Mesela varisler koca iki öz kız kardeş ve bir tanede baba bir kız kardeş olması halinde baba bir kız kardeş hacb edilir. Öz kız kardeş başkasıyla beraber asabe olursa baba bir kız kardeşi hacb eder. Senden fetva istiyorlar deki Allah size Kelale hakkında şöyle fetva veriyor bir kişi ölür çocuğu yok bir kız kardeşi var öz kız kardeş veya baba bir kız kardeştir. Baba bir kız kardeş konusunda Benül Ayan birbirlerine varis olurlar. Benül Allat ise olmaz kişi öz erkek kardeşine varis olur fakat baba bir erkek kardeşine olmaz. Benül ayan öz erkek kardeşlere Benül Allat baba bir kardeşlere denir. Evet, kıymetliler asabe olan öz kız kardeş sebebiyle sagıt olmuştur. Yine ana bir kız kardeşin durumu. Bunun açıklaması ana bir çocukların durumu konusunda dersimizde geçti çünkü kız ve erkek burada müsavidir. Annenin durumu konusunda da altıda bir alır anne bazı durumlarda Nisa suresi ayeti kerime 11 de ölenin çocuğu varsa ebeveynden her birine terikeden altıda bir vardır. Şayet kardeşleri varsa annesine altıda bir vardır. Yine diğer bir durumda terikenin tamamının üçte birini alması. Eğer ölenin çocuğu yok ebeveyni de ona varis olmuşsa annesine üçte bir vardır eğer kardeşleri varsa annesine altıda bir vardır. Yine mirasta iki yani tesniye sayısı sahabenin icma ile çoğul hükmündedir. Sevgili Peygamberimiz buyurdular iki ve daha yukarısı cemaattir buyurdu bu ve buna benzer delillere istinaden. Diğer bir halde kalanın üçte birini alması ebeveyn ile beraber karı kocadan biriside bulunuyorsa ki Ömer’iyye veya ğarra meselesi denilir buna varisler ölenin kocası anne ve babası ise veya zevcesi anne ve babası ise birinci halde koca malın yarısını yani altı hisseden üçünü anne alır. Üçünü alır koca

Dakika 1.28.22

Anne kocanın farzından sonra kalanın üçte birini ki bu altıda birdir alır babada asabe olarak kalanı alır ki ikinci halde zevce ölenin Fer’i varisi bulunmadığı için on iki hissenin dörtte birini anne kalanın üçte birini ki bu üç hissedir alır kalanı da babanındır. Yine ölenin babası yerine dedesi bulunsaydı anne bütün malın üçte birini alacaktı bu dedenin babadan farklı olduğu meselelerden biridir. En parlak yıldıza benzetildiği için ğarraveyn meselesi yine hükmü Hz. Ömer verdiği içinde Ömer’iyye meselesi denmiştir buna. Deliller yüce Allah (C.C) ölenin çocuğu yoksa ve ebeveyni de ona varis olmuşsa anneye üçte bir düşer. Nisa suresi ayeti kerime 11

(dakika 1:30.02)

Kadının hissesinin erkeğinkinin yarısı kadar olması gerektiğini ifade eden nas ile bağdaşmaz. İbni Abbas’a göre ğarraveyn meselesinde ölenin çocuğu yoksa ve ebeveyni de ona varis olmuşsa anneye üçte birdir. Farz ancak nas ile sabit olur. Yine hadisi şerifte farzları sahiplerine ulaştırın kalan en yakın erkek varisindir buyrulmuştur. Burada anne miktarı belirtilmiş farz sahibidir ve baba bizzat asabedir. Ayetin yüce anlamı özellikle ebeveyn varis olursa demiştir. Hadisi şerifteki en yakın erkek tabirindeki asabelik sırf baba hakkında değil oğulda olabilir demiştir yine Cumhur. Ninenin durumu ebeveynden birinin annesidir nine. Ölenin annesinin annesi, babasının annesi, babasının, babasının annesi, annesinin, annesinin annesi, babasının annesinin annesi gibi buna Cedde-i Sahih veya Cedde-i Sabite denmektedir. Cedde-i Faside farz hissesi olanlardan değildir o zevil erhamdandır. Babaanne veya anneannenin iki hali vardır. Altıda bir alması. Cedde-i Sahih’a anne bulunmadığı zaman ister bir tane ister birden fazla olsun altıda bir alır altıda biri aralarında eşit olarak taksim ederler. Eğer dereceleri farklı ise yakın olan uzağı hacb eder. Sagıt olması veya hacb’ı konusunda anne hangi yönden olursa olsun nineyi hacb eder. Baba cihetinden olan nineyi hacb eder. Yine ne zaman anne bulunursa ninelerden hiçbiri hiç bir şekilde varis olamaz. Baba bulunduğu zaman ise sadece baba cihetinden gelen nine miras alamaz. Yine baba tarafından olan nine kendisini ölene bağlayan dede ile beraber bulunursa varis olamaz. Ama o dede nineyi ölene bağlayan birisi değilse onu hacb etmez. Ana tarafından olan nine ise baba onu ıskat edemez. Mesela vefat eden geriye babasını ve ananesini bıraksa anneanne altıda bir alır. Çünkü bunun ölene nispeti baba vasıtası ile değildir. İki yönden de akraba olan nine şudur. Bir kadın oğlunun oğlu erkek torunu ile diğer oğlunun kızını kız torununu evlendirse ve bunlardan bir çocuk olsa bu kadın o çocuğun baba tarafından ninesidir çünkü o babasının, babasının annesidir.

Dakika 1:35:00

Aynı zamanda anne tarafından ninesidir. İdla ölene nispet konusunda mesela babanın annesi sadece mal dolayısıyla baba ile hacb olunur. Anne ile ise sebep birliği yani annelikten dolayı hacb olunur. Hâlbuki annenin annesi baba ile beraber varis olur. Hacib da mal veya sebep birliğinden birinin daima bulunması gerektiği unutulmamalıdır. Ninenin varis olduğuna dair delil şanlı Peygamber A.S efendimiz nineye altıda bir verdi iki ninenin altıda bir alacağına hükmetti. Önünde anne yoksa nineye altıda bir ayırdı. Üç nineye altıda bir verdi. İkisi baba tarafından biri anne tarafından idi. Hz. Ebu Bekir anne tarafından olan nineye altıda bir verdi işte bu haberler birer birer delildir. Kütübü Sittede sahih olarak bunların rivayet edildiğini kıymetli muhaddislerimiz haber vermektedir. Sevgili dostlar anne tarafından olanlardan bir tanesi daima varistir. Aralarına bir baba girerse fasit olur. Birden fazla olma ancak baba tarafından gelen ninelerde olur. Hangi yönden olursa olsun yakın nine uzak nineyi hacb eder. Annenin annesi hacb eder daha yakındır. Annenin annesi babanın babasının annesini babanın annesinin annesini annenin annesinin annesi hacb eder. Çünkü o derece bakımından daha yakındır. Evet, kıymetli ve muhterem izleyenler anne onu hacb ettiği için bir şey alamaz. Malın tamamı babanın babasınındır. Annenin babası bir şey almaz. Çünkü o ceddi fasittir. Evet, kıymetli muhterem izleyenler dersimizi özetli olarak keşif notlarıyla vermeye çalışıyoruz şimdi dersimiz asabeler’le devam etmektedir. Bunlara asabat denmektedir. Asabe araya kadın girmeyen ölenin erkek akrabasıdır. Miras ilminde asabe tek başına terikenin tamamını veya farz sahiplerinden kalanı alan her mirasçıya asabe denilir. Farz sahiplerinden bir şey kalmazsa miras alamaz. Asabelerin mertebesi farz sahiplerinden sonra gelir. Miktarı tayin edilmiş bir nasibi olmayan varistir yani asabe.

Dakika 1:40:00

Buda feraiz ilmindeki ıstılaha göredir. Bunun hükmü konusunda da farzlardan geri kalanı veya tek başına varis olursa malın tamamını almasıdır. Şimdi asabeler nesebi ve sebebi olmak üzere kısımlara ayrılır. Sebebi asabe azat ettiği köleye sebebi de azat etmesi olmaktadır. Vela nesep akrabalığı gibi bir akrabalıktır. Baba çocuğun varlığına bir sebep ise efendide azat ettiği için onun hürriyetine bir sebeptir. Hürriyet insanın hayatı demektir. Kölelik ise helak ve ölümdür. Vela sebebiyle de veraset sabit olur. Efendi eğer başka varis yoksa azat ettiği kölenin malının tamamını veya farz sahibi varisleri varsa onlardan kalanı alır. Efendinin kadın varisleri bu kölenin malından bir şey alamazlar. Onlarda azat ettikleri köleye varis olurlar. Kadınlara Vela’dan bir şey yoktur ancak azat etmişlerse veya azat ettiklerinin azat ettiğinden miras alabilirler. Vela mirası erkeklerden en büyüğündür. Kadınlar vela sebebiyle varis olmazlar ancak azat ettikleri veya azat ettiklerinin azat ettiğine vela yoluyla varis olurlar. Yine kıymetli fıkıh kaynaklarımızdan Redd-ül Muhtarda da bunları görmek mümkündür. Kıymetli efendiler sevgili Peygamberim efendimizin A.S.V vela azat edenindir buyurmuştur. Yine İbni Ömer, İbni Mesud, İbni Abbas ve birçok sahabe ve tabiinden gelen haberde sebebi asabenin varis olma sırası zevil erhamdan sonradır. R.A ve erdahüm ecmain.  Şimdi nesebi asabe çeşitleri konusunda da nesebi asabe ölen kişi ile kendisi arasında kadın bulunmayan erkek akrabalardır bunlara nesebi asabeler denir. Ölenin oğlu, babası, kardeşi, amcası mirasa erkek kardeşiyle beraber dâhil olan kızı kızıyla beraber olan kız kardeşi böyledir. Bunlar geri kalanı farz sahiplerinden geri kalanı alırlar. Bunlarla ölen arasında kadın bulunursa o şahıs zevil erhamdan olur. Ölenin annesinin babası kızının oğlu böyledir. Ölenin annesi anne bir erkek kardeşi ve farz sahibi olduğu halde arada kadın olduğu için asabe olamaz.

Dakika 1:45:00

Kıymetli efendiler bunların delili konusunda da şanlı Kur’an da yüce Rabbimiz Nisa suresi ayet 11 de buyurmuştur. Allah şöyle emreder. Evlatlarınız hakkında erkeğe iki kadının payı miktarıdır.  Babanın ve annenin hissesini beyan etmiştir. Bunun hemen peşinden. Evlatların anne ve babanın hisselerinden sonra kalanı alacağına dalalet eder. Yine Nisa suresinin 176. ayeti kerimesi eğer mirasçılar erkek ve kız kardeşler ise o zaman erkek için kızın iki hissesi vardır buyurdu Cenabı Hak.

(dakika 1:46.05)

Farz sahibi olan kadın varisin kadın varisin erkek kardeşi sebebiyle erkeğe iki hisse esasına riayet edilmek suret şartıyla asabe olacağına delalet etmektedir. Şanlı Peygamber A.S.V efendimiz hadisi şeriflerinde farz hisseleri sahiplerine ulaştırın farzlardan en yakın farzlardan kalan ise en yakın erkeğindir buyurduğunu görüyoruz. Nesebi asabe kısımları türleri konusunda zatı ile asabe olanlar yani bizzat asabe araya kadın girmeyen erkek akrabalardır. Bunlar bünüvvet yani oğulluk ciheti oğlu, oğlunun oğlu, oğlunun, oğlunun oğlu, gibi devam etmektedir. Buna bünüvvet yani oğulluk ciheti demektir. Übüvvet babalık ciheti demektir. Baba babanın babasından ibarettir. Yani baba ve dede. Biri bünüvvet biri übüvvet. Diğeri uhuvvet yani kardeşlik. Babasının parçasıdır ki öz veya baba bir erkek kardeş ile bunların erkek çocuklarıdır. Birde umumet yani amcalık ciheti vardır. Dedesinin parçasıdır. Öz amca sonra baba bir amca sonrada öz amcanın oğlu sonra baba bir amcanın oğlu yakın olanı uzak olan takdim edilir. Bünüvvet uhuvvete, nübüvvette uhuvvete, uhuvvette umumete takdim olunur. Bünüvvet neydi? Oğulluk ciheti bu übüvvete tercih olunuyor. Übüvvet neydi? Babalık peki übüvvet uhuvvete tercih olunur. Uhuvvet neydi? Kardeş ciheti. Uhuvvette umumete takdim olur. Umumet neydi? Amca cihetiydi. Tercih önce cihete sonra yakınlık derecesine sonra akrabalık kuvvetine göre yapılır. Tercih önce cihete sonra yakınlık derecesine sonra akrabalık kuvvetine göre yapılır.

Dakika 1:50:00

Cihetledir takdim sonra yakınlıkla sonra yap tercihini kuvveti karabetle diye bu manzumeyle de ifade edildiğini görüyoruz. Bu ifadeyi kullananda Allame El Cabesi. Önce cihete göre sonra ölene yakınlığı ile sonrada yakınlık kuvvetine göre yapılmaktadır tercihler.  Birinci cihete göre tercih önce cihete göre tercih edilir. Bünüvvet cihetinden bazısı da übüvvet cihetinden olsa birinciler ikincilere yani fer ciheti asla tercih edilir. Übüvvet ciheti de uhuvvete tercih edilir. Buda umumet yani amcalık cihetine tercih edilir. Yani uhuvvet de amcalığa tercih edilir. Örneğin ölenin oğlu, oğlunun oğlu mirasta asabe olarak aslına babasına tercih edilir. Aslı babası ve dedesi kardeşlere ve oğullarına tercih edilirler. Usulü amcalar ve onun oğullarına tercih edilir. Evet, kıymetli ve muhterem izleyenler ölenin çocuğu varsa yüce Allah buyuruyor. Ebeveynden her birine terikeden altıda bir vardır. Oğulların oğulları da babaya tercih edilir. Bünüvvet cihetindendir bu cihet ise übüvvet cihetinden önce gelir. Babada insana kardeşlerden daha yakındır. Baba kardeşlerden önce gelir. Oğul oğlun oğluna baba dedeye kardeş kardeşin oğluna amca amcanın oğluna ölenin amcası babasının amcasına tercih edilir. Baba bir erkek kardeş, öz kardeş, öz erkek kardeşin oğluna ve baba bir amca öz amcanın oğlunu hacb eder. Üçüncüsü akrabalık kuvvetine göredir. Evet, kıymetliler buda öz erkek kardeş baba bir üvey erkek kardeşe öz erkek kardeşin oğlu baba bir üvey erkek kardeşin oğluna öz amca baba bir amcaya öz amcanın oğlu baba bir amcanın oğluna takdim olunur. Yine Cumhur’u ulema bünüvvet ciheti veya ölenin cüz’i bunlar oğullar onların oğullarıdır. Übüvvet ciheti veya ölenin aslı Cumhur’a göre sadece babaya hasl edilmiştir.  Öz veya baba bir kardeşlerle dede bu kardeşlerin oğulları bu sınıfa dâhil değildir. Üçüncü madde de zikredilen kardeşlerin oğulları onların oğulları yine umume amcalık ciheti asabe bigayrihi kendi derecesinde bir erkek bulunan ve farz hissesi olan her kadın asabe bigayrihi’dir

(dakika 1:55.33)

Ve o erkek sebebiyle asabe olur. Tek başına olduğu zaman malın yarısını birden fazla oldukları zaman üçte ikisini alan kız ve kadın varisler hakkında caridir ki bunlar sadece dört kişidir. Bir veya daha fazla kız kendi derecesinde oğul ile beraber olduğu zaman fakat oğlun oğlu ile beraber olursa kız farzını alır. Oğlun bir veya daha fazla sayıda kızı kendi derecesinde oğlun oğlu ile beraber olduğu zaman o oğul ister kendi kardeşi olsun ister amcasının oğlu olsun aynıdır. Öz kardeşin öz erkek kardeş sebebiyle asabe olması beraberinde baba bir erkek kardeş bulunursa kız farzı olan malın yarısını alır. Birden fazla iseler üçte ikisini alırlar. Baba bir kız kardeşin baba bir erkek kardeşle bulunması yine kardeşi asabe olduğu halde farzı olmayan kadın asabe bu kardeşi sebebiyle asabe olmaz. Çünkü farzı yoktur. Hala amcanın oğlu ile amcanın kızı amca hala amcanın oğlu ile amcanın kızı kardeş oğlu ile kardeşin kızının beraber olmaları gibi. Asabe ma’a gayrihî buda başkasıyla beraber bulunduğu zaman bir veya daha fazla öz kız kardeş ölenin kendisinin veya oğlunun bir veya birden fazla kızıyla beraber bulunması halinde asabe olur. Bir veya daha fazla babası bir kız kardeş yine ölenin kendisinin veya oğlunun bir veya birden fazla kızıyla beraber bulunması halinde asabe olur. Kızlarla beraber bulunan kız kardeşleri asabe yapınız buyurdu Peygamber efendimiz (A.S.V) Peygamberimizin kız ve oğul kızıyla beraber bulunan kız kardeşin kalanı almasına dair verdiği hükmü gereğince asabe olan kız kardeş veya kız kardeşlerin olur. Evet, kıymetli ve muhterem izleyenler inşallah dersimiz devam etmektedir. Kıymetli izleyenlerimiz feraiz’le ilgili derslerimiz devam ederken şu anda konumuz nadir meseleler ki bunlara şaz yani kural dışı denmiş istisna edilmiştir. Bunlarda mimberiyye ğarraveyn harka ekderiyye el Maliki’ye ve kardeşi ve el Müşerreke gibi konulardır.

Dakika 2:00:15

El mimberiyye konusunda bu avıl meselesinden ortaya çıkmaktadır. Mesele içinde sekizde bir ve altıda bir bulunduğu zaman yirmi dörtten yetmiş ikiye avl eder. Mesela varisler hanım, iki kız, anne ve baba olsa hanım sekizde bir kızlar üçte iki anne altıda bir babada altıda bir alır. Mesele yani en küçük ortak kat yirmi dörttür ve yirmi yediye avl eder. Buna mimberiyye denilir. Sebebi ise Hz. Ali Kerremallahu veche R.A Hazretlerine bu mesele mimber de iken sorulmuş ve fetvasını hemencecik orada verdiği için bu ismi almıştır buna mimberiyye denmiştir. Ğarraveyn veya Ömeriyyeteyn meselesi de bu ölenin annesi ve babası ile beraber eşin karı veya kocadan birisi mirasa iştiraki halinde ortaya çıkmıştır. Ölenin annesi ve babası ile beraber eşin mirasa iştiraki halinde bunun hükmü de şöyledir. Karı veya koca farzını alır geri kalan üçe taksim edilir. Üçte ikisi babaya üçte biri anneye verilir. Annenin hissesi kalanın üçte biri olur. Karı veya koca farz hissesini aldıktan sonra kalanı üçte biri olur.  Bu birincide terikenin tamamının dörtte biri ikincide altıda biri olur. Hz. Ömer’in R.A ve erdahüm ecmain bu şekilde hüküm vermesinden dolayıdır. Hz. Osman, Zeyd bin Sabit, İbni Mesud da bu hükümde onu takip etmişlerdir. Bu hüküm Hz. Ali’den de rivayet olunmuştur. Cumhur’un reyi de budur. İbni Abbas’a göre ise bu iki halde de anne asıl farzı olan terikenin tamamının üçte birini alır demiş onun delili de şöyledir. Yüce Allah C.C ebeveynin her birine ölenin çocuğu varsa terikenin altıda biri vardır buyurdu. Ölenin çocuğu yoksa ve annesi de babası da kendisine varis olursa üçte bir vardır buyuruyor. Buna şöyle cevap verildiğini görmekteyiz. Ölenin çocuğu olmaz anne babası da kendine varis olursa anneye üçte biri vardır demek anne ve babanın varis olduğunun üçte biri demektir.

Dakika 2:05:00

Ölenin çocuğu yoksa anneye üçte biri vardır demek açıklama için kâfi idi bu takdirde anne babası da kendine varis olursa sözünün faydasız bir söz olması gerekirdi hâlbuki yüce Allah’u Teâlâ Vetekaddes hazretlerinin kelamında faydasız ve manasız söz bulunmaz bulunamaz. Şimdi harka meselesi buda parçalanmış anlamında anne dede ve kız kardeş anlamında taksiminde görülür buda anne dede ve kız kardeş. Zeyd bin Sabit, Malik, Şafi ve Ahmet bin Hanbel bu kıymetli imamlara ve sahabeye göre R.A.ve erdahüm ecmain ve rahmetullahi aleyhim ecmain. Anne üçte birini alır dediler. Kalanını dede ve kız kardeş aralarında erkeğe iki kadın hissesi olacak şekilde taksim olunur dediler. Hz. Ali ye göre anne üçte biri kız kardeş yarısını dede de kalan altıda birini alır dediğini görüyoruz. İbni Abbas’a göre kız kardeş bir şey alamaz bu İmam-ı Azam’ın reyidir. Yine ashabın görüşlerini parçaladığı bu mesele ashabın görüşlerinin değişik olduğu için buna harka meselesi denmiştir. Çokluğundan dolayı bu meseleyi parçaladığı için bu isim alınır. Ekderiyye veya ğarra meselesi varisler koca, anne, dede ve bir öz kardeş veya baba bir kız kardeş olduğu takdirde İmam-ı Azam’ın dışında Zeyd bin Sabit’in mezhebiyle amel eden Cumhur’a göre dede ile beraber bulunan kız kardeşe malın yarısı verilmez ancak kalanı alır. Ekderiyye meselesinde bunların hisseleri şöyledir. Koca malın yarısını anne üçte birini dede altıda birini kız kardeşte yarısının yarısını alır mirastan düşmez. Hz. Ömer, Hz. Ali ve İbni Mesut’a göre kız kardeş burada da malın yarısını alır ancak onun hissesi dedenin hissesine katılmaz. Yine İmam-ı Azam Ebu Hanife, İbni Abbas ve Ebu Bekir’in görüşünü almıştır buna göre kız kardeş ekderiyye meselesinde sagıt olur miras alamaz. Müşerreke veya Haceriyye meselesi ki buna hımariyye de denmiştir. Koca, anne, öz kardeşler ve anne bir kardeşler olduğu takdirde öz kardeşlerin miras alamamasıdır. Çünkü onlar asabedir ve farzlardan geri kalanı alırlar. Burada ise farzlar terikenin tamamını götürmektedir. Çünkü koca yarısını anne altıda birini anne bir kardeşler üçte birini alırlar ve mal biter.

(dakika 2:10.05)

Maliki ve Şafiler bu hususta Hz. Ömer, Hz. Osman ve Zeydi’n reyini alarak öz kardeşlerle anne bir kardeşlerin ortak olmalarını savunmuşlardır. Buna göre koca farz olarak malın yarısını anne farz olarak altıda birini alır. Kalanı da kardeşler arasında eşit olarak taksim edilir. Yani öz kardeşler üvey kardeşler erkeği kadını eşit alırlar. Haceriyye veya Müşerreke denmesinin sebebi de öz kardeşler Hz. Ömer’e gelip diyorlar ki şöyle bir kabul etki diyorlar Hz. Ömer’e bizim babamız taş idi. Biz annemize varis olmalıyız dedikleri için Haceriyye denmiştir. Yine öz kardeşler anne bir kardeşlerle müşterek tutulduğu içinde müştereke veya Müşerreke diye anılmıştır. Burada asabe olan öz kardeş farzlar bütün Terike’yi götürdüğü halde varis olmaktadır işte bu kaideye muhaliftir. Hz. Ali, İmam-ı Azam, Ahmed bin Hanbel ve Davud’u Zahir’ iye göre ise öz kardeşlere bir şey düşmez çünkü onlar asabedir. Farzlar terikenin tamamını almıştır. Koca yarısını anne altıda birini anne bir kardeşlerde üçte birini alır ayeti kerimenin zahiri bunu ifade etmektedir. Eğer bir erkek veya bir kadın çocuğu ve babası olmayan bir kimse Kelale olur ve onun bir erkek veya kız kardeşi bulunursa bunlardan her birinin hakkı altıda birdir. Nisa suresi ayet 176 buradaki kardeşlerden maksadın özellikle anne bir kardeşler olduğunda ihtilaf yoktur. Yine diğer kardeşlerdir ki anne bir kardeşlerin kadını erkeği eşit alırlar eğer erkekli dişili kardeşleri varsa o vakit erkeğe iki kadının payı kadar verilir. Bu ayetten maksat da diğer kardeşlerdir. Aralarındaki fark şu anne bir kardeşlerin kadını erkeği eşit alırlar. Sevgili Peygamberimizden gelen haber A.S.V farzları sahiplerine ulaştırın kalan en yakın erkeğindir. Yine öz kardeşler asabedir. Onların farzları yoktur. Mevcut farzlarda bütün malı aldığına göre işte burada sanki anne bir çocukların yerine ölenin iki kızı varmış gibi ıskat edilmeleri vacip olur. Ümmül füruğ veya şürayhiyye burada da varisler koca anne veya nine ve annesi bir kardeşlerle beraber ana baba bir veya baba bir kardeşler yerine ana baba bir ve baba bir kız kardeşler bulunsa mesele onu avl eder. Koca malın yarısını yarısı olan üç hisseyi anne veya nine altıda bir olanı bir hisseyi anne bir kardeşler üçte bir olan iki hisseyi öz veya baba bir kız kardeşlerle üçte iki olan dört hisseyi alır. Buna da Ümmül furuh ve şürayhiyye denmiştir. Birde Maliki’ye farizası diye bilinen varislerin koca, anne, dede, baba, baba bir kardeş ve birden fazla olan annesi bir kardeşler buda şaz bir meseledir. Yani Haceriyye meselesindeki öz kardeşler yerine baba bir kardeşler bulunması halidir. Zeyd bin Sabit ve İmam-ı Şafinin mezhebine göre dede altıda bir alır. Kalan baba bir kardeşlerindir. Anne bir kardeşler ise bir şey alamazlar. İmam-ı Malik bu meselede Zeyd’e muhalif görüş belirterek şöyle demiştir. Koca malın yarısını anne altıda birini alır. Geri kalan mirasın tamamını da dede tek başına alır ister ana bir ister baba bir olsun kardeşler bir şey alamaz. Çünkü dede ana bir kardeşleri hacb eder. Onları hacb edince de kalanı almaya birinci derecede hak sahibidir. Maliki’ye farizasının kardeşi veya bir benzeri konusunda bir öz kardeş bulunursa Zeyd bin Sabit ve İmam-ı Şafi’nin mezhebine göre de dede mirasın tamamının altıda birini farzı olarak alır. Kalan asabenindir ki onlarda öz kardeşlerdir. İmam-ı Malik bu meselede de farz hisselerden sonra kalanı kardeşe değil de dedeye vermiştir. Kardeşler ne öz kardeşler nede baba bir kardeşler bir şey alamaz demiştir İmam-ı Malik. İşte görüyorsunuz kıymetliler sahabi zengin dehalarıyla ne yapıyorlar keşifler devam ediyor ve mükemmel keşifler yapılmış bunun için Cenabı Hak yüce İslam’ı en iyi şekilde anlayan cihana anlatan hükmü ile iman ve ameli salih işleyen iki cihanda mutlu olan kullarından eylesin.

(dakika 2:18 43)