63- Hadis ve Tasavvuf Ders 63 hayat veren nurun keşif notları
TASAVVUF HADİS DERS 63
Kıymetli dostlar; ulemaya hürmet saygı büyükleri küçümseyen onlardan istifade edemez, büyüklere saygıyla hürmetle yaklaşırsan faydalanırsın. Sehl ’in veli dediği ekmekçiyi görmeye giden mürit yüzü perdeli görmüş ekmekçide çalışıyor yüzünü perdeli görmüş. Neresi veli demiş? Şimdi denemek ve onu bu şekil denemek istemiş sen beni küçümsedin benden istifade edemezsin dedi ve onunla konuşmadı diyor. Şeyhlere, mürşitlere, âlimlere, üstatlarımıza ki bunlar şeriatı okuyan şeriatı okutan marifeti okuyan marifeti okutan hakikatin âlimleri bunlara karşı saygılı edepli olmaktır itiraz etmemektir. Nasıl itiraz edeceksin ki onlar kadar bilgin mi var? Ebu Osman Hallac’a beddua etti Hallac’a ne yazıyorsun? Diye soruyor. Bak! O da diyor ki Kur’an’a muaraza da bulunuyorum deyince beddua etti Hallacın başına neler geldi neler diyor. Bunu şaka dahi söylese kuranı kerime ben muarazada bulunuyorum deme hakkı kimsede yok. Yine ‘’Kehf Suresi 66’’ da sana öğretilen rüştü bana talim etmek şartıyla sana tabi olayım mı? Diyor. Bakın Musa (AS.) Hızır’a talebe oluyor. Ayet 78’de işte bu seninle benim ayrılacağımız noktadır diyor talebe hocanın eğer ki şartlarına kurallarına itaat etmezse hürmet etmezse ayrılık gelir. Bir genci Ebu Türap sofraya davet ediyor, gelmedi Beyazid-ı Bestami bakın! Diyor ki; Hakkın gözünden düşesi ne çağırıp duruyorsunuz? Dedi. Bakın! Bu genç neticede ne oldu? Bu genç hırsızlıktan yakalandı ve kolu kesildi. Çünkü evliya okulunda talebe olmuş bir insana bu şans vurmuş ama bakın oradaki büyüklerine hürmet etmiyor o kadar orada büyükleri onu çağırıyorlar sofraya gelmiyor. O sofraya gelmeyen ilim sofrasına irşat sofrasına da gelmedi. İşte bütün sofralardan kaçtı hırsız oldu. Rahmet sofrasından kaçanlar Allah’ın gazabına yakalanır şeytanın sofrasına muhtaç olurlar. Tirmizi ve Acluni’nin haberinde genç yaşlıya hürmet ikram ederse gençler yaşlılara hürmet ikram ederlerse yaşlanınca ona ikram edecek birini Hak Teâlâ yaratır var eder her ayrılışın sebebi muhalefettir. Dikkat et! Yersiz muhalefet hiç mi hiç olmamalı yerli olanında elinde delili belgesi olmalıdır. Yine büyüklerden bak ne diyor; Mürşidini kıranda razı edende karşılığını mürşidi ölünce görürler diyor. Mürşitler gerçek âlimler kusurlu müridini af edemez mutlaka tedip ve tensiye eder af otoriteyi itibarını sarsar itaatsizliğin tövbesi yoktur şeyhler böyle demişler. Üstadına niçin diyenin ferah bulmadığını söylemişler. Bunu da Süleymi anlatıyor. Tabi burada mürşitler âlimler masum değildir layuhtide değildir ama edep ve terbiye hürmet ilkelerini aşmamak taşmamak elde belgelerle hareket etmek lazımdır yoksa yanlışa razı ol yanlışa itaat et anlamı yok burada. Yine diyor ki Ebu Ali; ben halkı Muhammed Bin Faz’lı diyor kovdular onun bedduasını aldılar ondan sonra o memlekette Sıddık yetişmedi diyor. Evliyaya düşman olan bir memleket topluca cezalanır. Mürit beni terk ederler korkusunu taşımalıdır tabi âlimler terk ederse yüce Rab terk ederse bu çok tehlikelidir. Cüneyd-i Bağdadi söylüyor bunu da. Yine büyüklerden şöyle diyor kalbim kızaran kuşta kaldı sohbeti terk ettim kuşta gitti yağda gitti. Üstada bu malum edildi diyor sohbeti terk etmiş kızaran kuşa gönlü takılmış hepsini kaybettim diyor demek oluyor ki mutlaka hürmet büyüklere âlimlere hürmet gereklidir. Evet, kıymetli dostlar; dersimiz bu kıymetli evliya okulunun irşat dersleriyle devam ediyor. Şimdi dersimiz semadır. Sema nedir? İbni Abbas’tan gelen haberde bak ne diyor? Ben sende 10000 kulak 10000 dil yarattım duydun cevap verdin en sevimlisi namazdan sonra Muhammed’e (a.s.v) salâvat getirmektir. Ey Musa diye bunları Hz. Musa a.s söyledi Cenabı Hak yani Musa dahi namazdan sonra Hz. Muhammed’e salâvat getiriyordu. Dikkat edin! Burada alınacak çok ders var. Allah kulunu muktedir kılmıştır ne varsa kulunda hak vergisidir. Yine Ebu Ali diyor ki halkın ki yerine göre haramdır zaitlerin ki mubahtır nefsi ölü kalbi diri olan ki müstehaptır demiş sema hakkında. Güzel yüz güzel söz ve dostluk hak yolunda olursa iyidir. Şifreler rumuzlar sema kalbi hakka götüren varit ve saiktır sema kalbe hakka götüren varit ve saik olmalıdır.
Dakika
10:03
İşte yani hakka sevk edecektir sema hak ile dinlerse kişi hakka yönelir. Dinlemek, gına, çalgı, Elhan, luhun, melodi, beste. Şimdi bunlar Zünnuni Mısri nefsaniyet ile dinlersen zındıklık mertebesine düşürür. Dikkat et! Zındıklık mertebesine düşürür diyor. Kim? Zünnuni Mısri. Eğer bunları nefsaniyet değil de hak ile dinlerse kalbi hakka götüren varitler saikler ise işte o meşru semadır. Dini musikiler, ilahiler, münacatlar, tevhitler, naatlardır bunlar dini musikilerdir tesiri salike ve varide göre değişik olur sema haktan nida vecd ise ona icabettir. Dikkat et! Sema nedir? Haktan nida vecd ise ona icabettir. Sufi kâinattaki bütün sesleri fiilleri sukutu bile musiki ahengi içinde görmüşlerdir. Sohbet, yemek, sema anında sufiye rahmet iner. Bunu söyleyen Cüneydi Bağdadi. Dışı fitne içi ibrettir bunu da Şibli söylüyor yine Şibli işaretten anlayan ihvan dinlesin ruhun gıdasıdır ibret için olmalıdır diyor Şibli. ‘’Zümer Suresi 18. Ayeti Kerimede’’ sözü dinleyip de en güzeline tabi olan kullarını müjdele diyor dinlemeli ama en güzele de tabi olmalı. Yine Ebu Ali diyor ki; gençliğimde ruhsat verilmedi sonra izin verildi. ‘’Rum Suresi 14 ve 15’’ de hurilerin nameleri ile sema cennette de sema var huriler orada nağmeler söylüyor. Onlar cennet bahçelerinde neşelendirilirler müritlerinki tehlike olabilir sadıklar istikamet ehlinin seması bunların seması ise tehlikesi yoktur. Sadıklar ve istikamet ehli bunlar yanlışa tabi olmazlar. Hoş besteli ve zevk verici nağmeler nağmeli güfte ve şiirleri dinlemek prensip olarak mubahtır. Haram olmadığı kanaatinde olması şeriatın zemmettiği aletlerden değil. Heva ve hevese kapılmasın, oyun eğlenceye dalmasın bunlara dikkat lazım. Kaval ilahici guyende Hz. Ali kilise çanı Suphanallah hak, hak Samet Ehad bakidir diyor, teslisi reddediyor dedi. Dikkat edin! Yerde, gökte Allah’ın birliği tespit ediliyor ve kilisenin çanı bile Hıristiyan’ın inancını reddediyor yani teslisi reddediyor. Onlar Allah 3 diyor çan diyor ki çalarken Allah birdir diyor Suphanallah diyor hak, hak diyor, Samet diyor, Ehad diyor ve bakidir diyor.
Dakika 15:10
Hz. Ali bakın bu manayı çamdan bu semayı duyuyor. Yerde gökte her şey Allah birdir diyor Allah’ı tesbih ediyor kâinatın seması temelde böyledir. ‘’Ali İmran Suresi 79’’ da Rabbaniler olunuz efendimiz (a.s.v) huzurunda şiir okunmuştur. Menetmedi ihtilaf yok ‘’la havle vela kuvvete illa billâh’’ da ki teberrin sahih olsaydı kemal sahibi olurdun buyurmuştur. İbadet ve taate rağbeti arttıran kalbe saf varidat ve fürüzat getiren beste nağmeleri dinlemek müstehap olur. Tabiat ile sema hoş seda avamla havas müşterektir bu konuda tabiat ile sema da ve hoş seda. İkincisi hal ile sema melekle, ilhamla gelen sema bu hal ile geliyor. Bir de hak ile gelen sema hakikat olandır ve ilahi bir sırdır.
‘’Suphanallah Elhamdülillah Allah’u Ekber ya selam entes selam ve minkes selam tebarekte yazel celali vel ikram’’
Sevgi dolu muhabbet dolu ve Hakkın cemalini özleyen özlem dolu semalar okumalar bil hassa şanlı Kur’an’ın okunması mananın kişiyi kuşatması gerçek sema buradadır. Malik bin Enes musiki mubahtır derdi. Hicazlılarda böyleydi 3 tabaka hakikatçiler, dürüstler, istikamet ehli fukara olanlar. İmam-ı Şafi avam içim mekruhtur derdi devamlı çalgıyı meslek edinen devamlı musiki dinleyenin şahitliği kabul değil derdi. Hakkın kendine Cezbi lütuf ve ihsanıdır iadeyi şefkatindendir. İbni Ömer sema mubahtır demiş. Kuran-ı Kerim de vecde gelmezler. Neden? Diye sorulunca; o öyle bir sadmedir ki sarsıntı ki kıpırdatmaya imkân bulamaz şiddetli bir sadmeye mağlup olur. Diye cevap verilmiş. Kim bunu söyleyen? Cüneydi Bağdadi. Yine Cafer Hz. Ömer’den de bazı rivayetler vardır.
Dakika 20:02
Sırf sema düşkünlerinde ise diyor tembellikten eser vardır. Bunu da bir yazarımız söylemiş. Hakiki sema eşyanın zikridir Ebu Osman böyle diyor onu dinle işte musiki odur diyor hakiki sema eşyanın Allah’a zikridir. Ebu Bekir 2 cariyenin şiirleri terennümünü görmüş 2 kere burada şeytan düdükleri ve çalgı ne gezer demişti. Efendimiz (a.s.v) dokunma ya Ebu Bekir buda bizim bayramımızdır demiş. Bunu da Buhari Müslim rivayet etmektedir. Bu olay Hz. Aişe’nin evinde geçmiş. ‘’Ahkaf Suresi 29’’ da huzurda susun demişlerdi Kuran- ı Kerimi dinlemek için gelmişlerdi ve sustular, dinlediler, Müslüman oldular. Bir ayetle bayılana aynı ayeti okuyun iyi olur. Yusuf’un gömleği kör etti. Yine gözünü gömlek açtı. ‘’Yusuf Suresi 96. Ayet’’ Evlenen kızın yanı sıra bir muganni size geldik selamlayın ki sizi selamlayalım türküsünü söyleyecek birini gönderdiniz mi? Ensar türkü ve şarkıyı sever keşke gönderseydiniz nikâhı tef çalarak ilan ediniz buyurmuşlardır. ‘’İsra Suresi 86’’ isteseydik onu izale ederdik. ‘’Furkan Suresi 261’’ de o günde mülk Allah’ındır bu ayet okunurken Sehl yere düşüyordu artık zayıfladım diyordu yani Kuran-ı Kerimin manası kalbini kuşatıyor ve dayanamıyor yere düşüyordu. Bu haber bu haberi veren Buhari, İbni Mace, Hanbeli’dir bu haberlerin kaynağında. ‘’Hadid Suresi 15’’ bugün sizden fidye alınmaz diyen ayeti okudu. Yine Sehl titriyordu halimizi gizleyecek güç kalmadı dedi. Kur’an karşısında manayı anlayan işte ehli muhabbetin kuran semasından böyle etkileniyordu. Kuran-ı Kerimi seslerinizle süsleyin güzel ses onun güzelliğini arttırır. Bunu da Buhari Şerif, İbni Mace, Ebu Davut rivayet etmişlerdir. Güzel sesinde fazileti vardır. Her şeyin bir süsü vardır Kuran-ı Kerimin süsü güzel sestir. Bunu da Suyuti haber veriyor. ‘’Fatır Suresi 1. Ayeti Kerime’’ de Cenabı Hak ne diyor – (يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاء إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ) dilediğinin hilatini ziyade kılar. Bu anlamın içinde beden ve ses güzelliğinin de olduğunu söylemişlerdir. İşte aziz dostlarımız sema ile ilgili dersimiz devam ediyor. ‘’Lokman Suresi 19’’ da seslerin çirkini eşeklerin sesidir hoş nağmelerden kalpler zevk alır iştiyak duyar, ferahlık duyarlar bebekler bile etkilenir deve bile Hüda türküsü ile yorgunluğunu unutur.
Dakika 20:01
‘’Gaşiye Suresi 17’’ de; Develere bakmaz mısınız? Nasıl yaratılmışlardır? Rüyada Sufi’ye efendimiz (a.s.v) sema da hata edilmektedir dedi. İmam-ı Şafi Hazretleri semadan anlamayana hissiz, duygusuz demiştir. Bakın! Ebu Haris Evlasi de (Kuddise Sırruh ) iblisin durumundan bakın! İblisin tuzaklarından birine haber veriyor; İblisin sağında solunda iyi giyinmişlerdi diyor iblisin korosu vardı yani çalgı çalmak için iblisin korosu vardı. İblis onlara söyleyin çalın dedi teganni ettiler mest oldum sonra raks edin dedi şeytan bana dedi ki size henüz size dedi nüfuz etmek için bundan tesirlisi bizde yok dedi. Şimdi bugünkü çalgılara bugünkü hoplamalara zıplamalara bakarsanız bunların içinde meşru olmayan iblisin korosunu ve insanlara kurulan tuzakların en tesirlisini bunu Ebu Haris Evlası keramet yoluyla bakın bunu bize anlatmaktadır. Yine Buhari Müslim Kuran-ı Kerim teganni ve nağme ile okuyan bir Peygamberini dinlediği kadar başka bir şeyi dinlememiştir diye rivayet ediyor. Kuran-ı Kerimi teganni ve nağme ile okuyan bir Peygamberini dinlediği kadar başka bir şey dinlememiştir. Yüce Allah Kuran-ı Kerimi güzel okuyanı başta Peygamberlerini dinliyor ve Kuran-ı Kerimi güzel okuyanları dinliyor. Okumalı, manasını anlamalı, anlatmalı okumak demek bu demektir. En tehlikelisi şehvet müziğidir işte şeytanın korosu budur şeytan korosu ile çalınan çalgılar şehvet müzikleridir ve yine şehvete dayalı dans denildi haktan bunlar uzaklaştır denildi. Ebu Musel Eşari’ye (R.A) Davud’a (AS) verilen mızmarlardan yani hoş sedadan verilmiştir buyurdu Peygamberimiz. Çünkü Ebu Musel Eşari çok güzel Kuran-ı Kerim okuyordu güzel Kuran-ı Kerim okuyanlardan biriydi. Bunu da Buhari Müslim rivayet ediyor. Muaz Bin Cebel’i dinlemiş efendimiz oda güzel Kuran-ı Kerim okurdu ( Radıyallahu Anhüm ve Erdahüm Ecmain). O da bilseydim dinlediğini daha hoş nağme ile terennüm ederdim demiş. Bakın! Ne kadar güzel bu haberi de İbni Kesir veriyor. Seni görmeye tamah eden bir kulun hikmeti ve niyeti ne kadar yücedir. Seni göreni görmesi bir göz için kâfi değil midir? De nicedir. Bunu duyan genç çığlık attı ve ruhunu teslim etti o da bundan böyle etkilendi. Sema ruhta ilahi kelamı dinleme halini hatırlatır ruhta kelam ruhta dinlenecek Kâlû Balâ’yı hatırlatır.
Dakika 30:00
İşte ezelde ‘’elestü’’ bezmindekini hatırlatır böyle ruha ders verecek manayı ruhta duyacak sema olmalıdır. Himmetim ve niyetim seni görmek olsun için dışım sevginle dolsun âmin, âmin, âmin. Kıymetli dostlarımız; evliya okulun derslerinden sizlere buraya kadar geldik. İnşaAllah dersimiz diğerleriyle devam edecektir. Yüce Allah dersini tam alan, iyi okuyan, iyi okutan, Ameli Salih sahibi yüce değerleriyle dolup taşan kullarından eylesin.
Dakika 30:00