120- Tefsir Ders 120 hayat veren nurun keşif notları

120- Kur’an-ı Kerim Tefsir Dersi 120

أَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ , بِسْمِ ﷲِالرَّحْمَنِ اارَّحِيم

Bakara Sûresi 182’de de bu konu ile ilgili yüce bilgiler vardır. Yine karnına ateş dolduran diyen âyet-i kerimeyi okuduk adâletli ol diyen âyet-i kerime de yine Nisâ’nın 27’nci âyet-i kerimesindedir. Câhiliye devrinde yani İslam’dan önce, kadın ve çocuklar ister kız, ister oğlan olsun mirâsçı olamıyorlardı. İslam kadını da, oğlanı da çocukları da mirâsa onları mirâsçı kıldı. Cenab-ı Hak vârisler arsında taksimi yapan Allah’ın kendisidir. Kur’an-ı Kerim Allah’ın taksîmâtıdır. Peygamber taksîmâtı bile değil Kur’an da çünkü Peygamber sözü de yok hep Allah sözüdür. Hadis-i şerifler, Peygamberimizin sözleri, fiilleri, kavilleridir. Hadise âyet denmez âyetler Kur’an-ı Kerim Allah’ın sözleridir.

Ensâr’dan Evis Bin Sâbit ölünce hanımı Ümmü Kahle (Radıyallâhu Anhüm ve Anha) üç kızla kalmış, yani dul kalmış üç çocukta yetim kalmışlar. Hiçbir şey verilmemiş bu âyetler geliyor. Dikkat et! Bu âyetler geliyor ve Cenab-ı Hak o kadının da, o kızların da hakkını verin diyor. İslam dinini tedricîdir. Biliyorsunuz Tedricî derece, derece, aşama, aşama inkılap gerçekleşmiştir, Tam bir hukûk inkılâbı da gerçekleşmiştir. Gerçek insan hakları, gerçek hukûk işte metodoloji (Yöntem) en güzel şekilde ortaya konmuştur. Dünyada eğer az çok iyi yerde gelişmeler olmuşsa bir yerde bu İslam’dan alınan ilhâmlardır. Tamamını alsalardı İslam’ın dünya daha çok rahat edecekti. Tabii bazı işine geldikleri şekilde algılar ama îmân hidâyet işi olduğu için îmân boyutunu alamayanların sayısı çok. Maddî boyotunu alanlar var. Keşiflerin ilerlemesinin hamlesi de İslam’la başlamıştır. Yine 8’de 1 diyor anneye ve kızlara da 3’te 2 hisseleri ayrılmıştır rivâyeti vardır. Buhârî Müslim ve diğerlerinde de: “Kendin için sevdiğini kardeşi içinde onu sevmedikçe mü’min olamaz” diyor. Kendi canın gibi karşının canını düşünmek zorundasın. İslam’da böyle bir îmân ve merhamet düşüncesi vardır. İslam budur, İslam’da benim olsun da başkası ne olursa olsun diyen vicdan, vicdan değildir. Onun İslam’la alâkası yoktur. Yetimden korkmaya başlayınca bu âyetler inmiştir. Ne diyor? Kimisi de yetimden korktuğundan dolayı ilgiyi kesmişler. Cenab-ı Hak burada da uyarıyor. “Yetimlerin işlerini düzeltin, aranıza alın onlar kardeşinizdir diyor yetimler için ilgisiz kalmayın” diyor. Çünkü Müslüman ilgisiz de kalamaz çünkü o yetimdir bakıma ihtiyacı var. Bundan dolayı nesep, hilf, anlaşama, evlat edinme yoluyla mîrâs câhiliye de kadınlar, çocuklar hâriç tutulurdu.

Dakika 5:00

Ne yaptı İslam dini? Bunları ortadan kaldırdı, yepyeni ortaya bir ilâhî hukûk sistemi koydu. Mîrâs ’da fer, çocuk asıldan ana, babadan önce gelir. Dikkat et! Bak mîrâs ’da fer yani çocuk asıldan ana, babadan önce geliyor. İslam’da mîrâs, antlaşma, evlat edinme, hicret, kardeşlik bunlar Enfâl Sûresi’nin 75’inci âyeti bu âyet bunları nesh etti diyor. Yani mîrâs âyetleri gelince öncekiler ortadan hükümleri kaldırıldı diyor. Çünkü anlaşma yoluyla, evlat edinme yoluyla, hicret yoluyla, kardeşlik yoluyla yani birbirini dinde kardeş edinme Ensâr Muhâcirin arasında ki kardeşlik gibi. Bunlar nesih edildi mîrâs âyetleri geldi şeriatı yeniledi diyor. Önceki hükümler kalktı yeni hükümler kondu. Şu üçü yerleşti: Mezhep, evlenme, vela yani köle âzâd etme ve anlaşma ile vârislik bunlar yerleşti. Sâd’ın 2 kızına 3’te 2 anneye 8 de 1 ver kalanı senindir dedi. Demek k, ora da bir tek kardeşi vardı o ölenin Sâd’ın kardeşi onun da demek ki onun da çok mâzûr bir durumu var ki onu da mahrum etmedi. Çünkü İslam dini nerede mazlum, nerede mağdur varsa onu da mahrum etmez. Merhamet ellerini de İslam oraya da ulaştırır.

En’âm Sûresi 151’inci âyet-i kerime de Allah’ın vasiyeti emirdir, vaciplik ifade eder. Buna dikkat et! Eğer bir şeyi Allah tavsiye de, vasiyet de bulunmuşsa bu bir emirdir, bu vücup ifade eder. Dolayısıyla o emir yerine gelmelidir. Sonra erkeğe İslam dini çok yük yüklemiştir. Mesela âilede, düğün masrafları, Mehir masrafları mesela fakir yakınlarına yardım, eş ve çocuklara mesken bu masraflar, çocuklarının da bütün ihtiyaçlarının te’mini hep âile de harcamalar bütün sorumluluklar erkeğe âittir. En az iki kişi besleyecektir erkeğin masrafı çok olunca gelir de ona göre olacaktır. Masraf erkeğe yüklenince kadına da fazla veya eşit verince iktisat, adâlet ve hakka aykırı bir zulüm olur. Yani burada kişiye yüklediği yük kadar ne yapacaksın? Orta da adâleti eşitliği de sağlayacaksın. Hukûk eşitlik esası işte o zaman bozulmuş olur. Hem yükü fazla yükleyip hem de ona az yüklediğin kişiye eşitlersen onu çok yük yüklediğinle az yüklediğin tabii burada eşitlik ortaya çıkmıyor. Ne yapıyor? Orada eşitlik o zaman bozuluyor. Her yükler, külfetler nimete göre, nimet külfete göre, yüklediğin yüke göre ne yapacaksın? Âdil bir taksîmâtta bulunacaksın. İslam bunu yapmıştır ve gâyet güzel de eşitlemiştir. Ama İslam’ı anlamayan işin bir tarafını görüp öbür cephelerini görmeyen zihniyet ne yapıyor?

Dakika 10:00

Kadına az veriyor, erkeğe çok veriyor diyor öyle değil. “Haddini tecavüz eden zıttına dönüşür.” Bunu unutma! “Haddini tecavüz eden zıttına dönüşür.” Kadın, erkekte bulunmayan bazı özelliklere sahiptir. Erkek de kadında bulunmayan vasıflara sahiptir. Dişi erkeğin aynı veya benzeri değil karşıtı, dengi ve eşidir. Öyle bir eş ki yaratılış ve doğuştan olan vazifesini yapmakta erkekten sonra gelir. Erkeğin verdiği anaparayı kadın çalıştırır. Nikâhta ona bir sermaye, bir Mehir erkek vermek zorundadır. Kadın onu çalıştırabilir, çalıştırır ve onu çoğaltır. Fıtratta kuvveti de erkekten sonra gelir. Yani kadının nâzik bir yapısı vardır erkeğe yüklediğin yükün aynısını kadına yükleyemezsin. Kadın nâzik bir yaratıktır, kuvvette erkekten sonra gelir. O zaman kadını kendi gücü nispetin de sosyal hak ve ortamını sağlamak zorundasın. Noksan olduğu kesindir güç bakımından kadın erkekten daha güçlü değildir. İstisnâlar kâideyi bozmaz bu fark İslam hukûkunda 3’te 2 veya 2’de bir olarak tespit edilmiştir. Genel bir şekilde kadının gündeliği 50 dînâr olursa erkeğin günlüğü 75 dînâr veya 100 dînâr olması gerekir. Hangi erkek bu? Bütün masraflar erkeğe yüklendiği zaman bu böyledir. Bir erkeğin diyeti kan bedeli iki kadınınkine eşittir. Burada erkek kan bedelini tam öderken kadın bunun yarısını öder. Şâyet böyle bir cezayla karşı, karşıya gelirse can ödenmez, mâlî değer ödenir. Kadına yükü ne yapmıştır? Kadına erkeğin yarısından az yüklemiştir. Erkeğe cezayı tam yüklerken, kadına onun yarısını yüklemiştir suçlu olduğu zaman. İktisâdî malların erkeğin eliyle idâresi menfaatlerin ve hakların gereğidir. Buna da dikkat et! İktisâdî malların erkeğin eliyle idâresi menfaatin ve hakların gereğidir. Bunlarla beraber kadın mâlî itibardan men edilemez. Kadının gücü erkeğin gücü ile birleşince her iki tarafının menfaatinedir. İşte orada güçlü bir mutlu âile ortaya çıkar. Bunların arasını ayırma ayırım yapma! Erkekle kadın bir âilede bir bütündürler, birbiriyle güçlenirler. Yükümlülük güç ve kuvvet ile orantılı olması gerekir. Kadının malı kendine kalmalı. Bak burada kadın harcamak zorunda değildir. Erkek harcamak zorundadır. Kadının malı kendine kalmalı erkek harcamayı gücünün üstünlüğünden dolayı üstlenmelidir. Çünkü yaratılışta erkek daha güçlüdür. Ondan dolayı Cenab-ı Hak harcamayı erkeğe diyor sen yapacaksın kadının malı kendine kalsın diyor. Ancak kadın kendi özgür hür irâdesiyle eğer cânı gönülden bu işi yapıyorsa o da harcayabilir ama zorunlu değildir.

Câfer-i Sâdık Hazretleri Havvâ yasak olan ağaçtan bir avuç buğday aldı yedi diyor.

Dakika 15:00

Câfer-i Sâdık’ın (Kuddise Sırruhu) görüşü bu bir avuç aldı sakladı, bir avuç aldı Âdem’e verdi diyor. O kendi payını erkeğin iki katı yaptı diyor. Yani Havvâ kendine çok aldı, Âdem’e az verdi diyor, Havvâ Annemizden bahsediyor. Allah onu değiştirdi ve onun yaptığının tam tersini yaptı Cenab-ı Hak diyor. ,Allah onu değiştirdi bu Âlûsî’nin rivâyeti, Fahrur Râzî’nin rivâyeti Câfer-i Sâdık ’tan geliyor, âyet falan değil bu. Ezelî hak kânûnun ifadesi olarak Kütübü Sitte de şöyle buyuruluyor;

(innez zemâne gadistedâreke heyetihî yevme halâkallâhussemâvâti vel ardi)

“Zaman Yüce Allah’ın yeri ve gökleri yarattığı gündeki şekliyle dolaşmaktadır” dedi Peygamber Efendimiz. İslam adâleti iyi uygulanırsa dünya yepyeni yeni yaratılış yaratıldığı an gibi diyor yeniden dünya yenilenir, dünyaya huzur gelir, bütün insanlık huzur bulur. Yeter ki sosyal adâlet, ilâhî adâlet uygulansın.

Vâriseler 2 kız olursa 3’te 2 olduğu anlaşılır. Yalnız İbn-i Abbâs yarısı demiştir. Çocuk tek erkek ise anaya, babaya 6’da bir kalanı tek erkek çocuğundur erkek çocuk tek olduğu zaman. 2 veya daha azla kız iseler, tamamını kızlar alırlar, 3’de 2 alırlar, 3’de 1’i ana babanındır diyor. Kız bir ise yarısını alır 3’de 1’i yine ana babanın, geriye kalan 3’de 1’de babanındır diyor. Burada aslî bunun 3=3, 3’de 1 aba baba, 3’de 2‘nin yarısı kızın, kalan 3’de 1 yine babanın. Asabeler, arta kalanın alanlar ki, baba Asabedendir. Çocuk yok vârisler, ana baba ise 3’de bir anaya, kalan babaya âittir, baba yalnız olursa tüm malı alır, artanı da alır o da yalnız olduğu için. 2, 6’da 1, 3’de 1’e eşittir. Bunlar borçtan sonra vasiyet, vasiyetten sonra mîrâs paylaşımı gelir. Yüce Allah’ın ilim ve hikmetle farz ve takdir buyurmuştur. Noksan aklınız hepsini kavrayamaz. Eğer Allah’ın ilmini kendi aklınla kavramaya kalkarsan hepsini kavrayamazsın diyor. Ama Kur’an-ı Kerim’i iyi anlamaya çalış hikmetlerinin tamamını kavrayamazsın ama hikmet dolup taştığına inan, Allah’ın yanlış yapmayacağına da inan. Şöyle olsaydı demeyin diyor Allah’ın ilmine havâle edin. Şimdi sana göre belki bazı durumlar şimdi şöyle olsa mıydı acaba gibi aklına gelirse orada sakın ola ki, yanılma! Allah’ın ilmine havâle et çünkü onun hikmetlerini O daha iyi biliyor. Yarattığını bilmez mi? Sonra adâletin sahibi yaratıcı bilmez mi? Her şeyi bilen bilmez mi? Kudretin tamamı O’nda bilmez mi? Elbette hepsini biliyor. Bize ne gerekiyor? Aczimizi bilmek O’na îmân edip O’na teslim olmamız gerekiyor.

Dakika 20:17