37- Tefsir Ders 37 hayat veren nurun keşif notları

37- Kur’an-ı Kerim Tefsir Dersi 37

أَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ , بِسْمِ ﷲِالرَّحْمَنِ اارَّحِيم

Sevgili Efendimiz Aleyhisselâtü Vesselâm “taahhüdünü yerine getirmeye en layık olan benim buyurmuştur.” Evzâî Ebû Hûreyre’den (R.A) Beyhâkî Sünenü’l Kübrâ’da böyle rivâyet olunmuştur. Şu tembihler yapılmaktadır: İsrâ Sûresi 33’üncü âyet-i kerime haklı bir sebep olmadıkça cana kıymayın. Zulmen öldürülenin velisine yetki verdik diyor Cenab-ı Hak. Kısasta ileri gitmesin, yetkiyle alacağını zaten velîler almıştır diyor. Ölümü hak eden ile harbinin ölümü için kısas gerekmez. Çünkü onlar zaten ölümü hak etmiş birisi öbürü de harbidir. Onun için onların adına başkası öldürülemez kısas edilemez. İkincisi hatâ ile olanda müstesnâdır. Hatâ ile kasten değil de hatâ yoluyla birisinin ölümüne sebep olunmuş burada da kısas yoktur.

Yine “had cezalarını şüphe ile yok ediniz” buyurmuştur. Bu da Beğavî, Tirmizî, İbn-i Mâce bu hadisi rivâyet etmişlerdir. Şüphe ile kısas ortadan kalkar. Bu konuda da icma da vardır. Çocuğu karşısında ana baba öldürülmez tâzir edilir. Köle karşılığı kölenin sahibi de yine tâzir edilir. Bu da kölenin sahibi aynen çocuğa olan babanın durumu gibidir. Kısas uygulamak ümmete ve imama farzdır. Yani devlete, devletin yetkili organlarında kısas uygulamak hem ümmete hem de devlete farzdır. İmam, devletin reisi demektir buradaki imamdan maksat. Haksız birini öldürürse devletin başkanı da yani o da öldürülür. Ölenin velisi vârisleri muhayyerdirler. Kısas hürde diyet kölede kıymet gibi veya tamamen af gibi cüz-i bir af dahi kılı bile tülli af sayılır. Binde, biride olsa yine af sayılır. Vârislerden birinin affı hepsinin affı sayılır. Ölünün yakınları vârisleri velilerinden birisi ben kısas istemiyorum affını istiyorum derse o artık kısas uygulanmaz affedilir. Diyet istiyorum diyene de diyet verilir. Haksız yere kim öldürülürse velisi yetkilidir. Kısas ister kısas ettirir ister diyet alır isterse affeder. İsrâ Sûresi 33’üncü âyet-i kerimesinde; “kimsede haddi aşmasın” yani Allah’ın verdiği yetkiyi kullansın. Burada 3 türlü yetki verilmiştir. “Kısas, diyet, af” İslam yurdu içinde hür, köle, kadın, erkek, müslim, gayri müslim, Himâye-i Müslim’in bunlardan birini öldüren haksız yere kardeşini öldürmüş gibidir.

Dakika 5:06

İnsanlığın tümünü ilâhî yapıyı yıkmak yaşam hakkını öldürmek kısasla önlenir. “Ölüm, af, diyet” Af, diyet yeniden katilin dirilmesi gibidir. Veliye seçim hakkı verilmiştir. Vârisin birisi affeder diğerleri diyet alabilir kısas aslîdir af fazilettir diyet ise ruhsattır. Tevrât kısası, İncîl affı, Kur’an-ı Kerim kısas, af, diyeti her üçünü de Kur’an-ı Kerim bünyesine almıştır kısas aslîdir af diyor fazilettir diyet ruhsattır demiştir.

Kısas hayat hakkını canı korumaktır ve onun müeyyidesidir. Öldürmek isteyen öleceğini bilir hem kendisi hem de öldürmek istediği hayatta kalır. Bu kısas nedeniyle olur. Kâtili caydırıcı bir karşısında ensesinde bir kılıç gibi kısas durur. Onun için hem kendi canını kurtarır hem de öldüreceği insanı öldürmez kâtillik önlenmiş olur. Toplum güvencesi vardır. Kan davasını önler, fitneyi önler hayatın garantisidir. Kısas i’caz kânûnudur. Tam bir hayattır vecizeler Araplardan vecizeler toplumu diriltmektir derler. Öldürme azalır idam katilleri yok eder katilliği yok eder artık katillik ortadan kalkar. Kısas olduğu müddetçe şuanda dünyada tavuk ölüsü gibi insanlar öldürülüyor. Sebep? Adâlet yok. İnsana hayat veren kısas ortadan kaldırılmış insanlığın hayatı elinden alınmıştır. Kâtillere hayat tanımış ölenlere öldürüleceklere hayat tanınmamıştır. Hayat nekre kamu hayatını âhiret hayatını içine almıştır. Onun için nekre gelmiştir. Hem kamu hayatını hem âhiret hayatını da içine almıştır. Hz. Ali’den mervîdir dört bin dirheme kadar nafakadır. 600-700 dirheme vasiyet yoktur Hz. Ali’den yine. Yine Hz. Abbâs’tan 800 dirheme vasiyet yoktur. Hz. Âişe’den dört çocukluya üç bin dirhem malı olana bu malda fazlalık yoktur. Vâris olacaklar için vasiyet nesh edilmiştir. Tirmizî ve Dârimî’nin tevâtür derecesinde rivâyeti vardır. Veda Hutbesinde de vardır. “Diğer vârisler için vermedikçe vasiyet caiz olmaz” İbn-i Mâce’nin rivâyetidir. Vâris olmayana akrabaya vasiyet bâkîdir malın üç de birinden yapılır vacipte değildir. Malı bulunan Müslim’in vasiyeti yazılmış olarak da bulunmadıkça bir iki gece yatması caiz olmaz denmiştir. Malı bulunan Müslim’in yani Müslümanın vasiyeti yazılmış olarak yanında bulunmadıkça bir iki gece yatması caiz olmaz denmiştir. Nisâ Sûresi 7’nci âyetinde “erkeğe de kadına da mirastan pay vardır.” Cenab-ı Hak ilâhî adâlete, ilâhî taksimâta en iyi şekilde razı olan, ilâhî adâleti uygulayan kullarından eylesin.

Dakika 10:39